Wirtualny atlas roślin: Dąb omszony / Quercus pubescens

Dąb omszony (Quercus pubescens Willd.) – gatunek drzewa lub krzewu należący do rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Jest drzewem ciepłolubnym, występuje w zachodniej i południowej Europie, a także w Azji Mniejszej. Pospolity gatunek w obszarze śródziemnomorskim. W Polsce występuje na izolowanym stanowisku w rezerwacie Bielinek nad dolną Odrą, daleko na północ od północnej granicy zwartego zasięgu (został tu wprowadzony sztucznie).

Pokrój drzewo osiągające do 25 m wysokości, albo duży krzew mający wiele pni. Korona jest nieregularna, nisko osadzona. Pędy młode gałązki i pączki owłosione gwiazdkowatymi włoskami. Liście ustawione skrętolegle, długości 6–12 cm, ogonek długości 1,2–1,5 cm. Od spodu są obficie, szaro owłosione, z wiekiem nieco łysieją. Blaszka liściowa owalna o nieregularnych, zatokowych wcięciach. Kwiaty kwiaty męskie zebrane w długie, zwisające kotki, żeńskie siedzące, osadzone na krótkich szypułkach w grupach po 2–5. Kwitnie w kwietniu i w maju. Owoce żołędzie krótkoszypułkowe, błyszczące, jasnobrązowe. Dojrzałe mają owalny kształt, miseczki złożone ze ściśle przylegających łusek i puszysto owłosione. Są mniejsze, niż u dębu szypułkowego. Pień kora pnia i gałęzi jest szarobrązowa do czarnobrązowej, podzielona na kanciaste płytki.

Biologia i występowanie

Rośnie na śródziemnomorskich wybrzeżach i zboczach gór przeważnie do 800 m n.p.m., czasem do 1500 m n.p.m. Rośnie często na glebach wapiennych i łatwo znosi suszę. Tworzy czyste jednogatunkowe dąbrowy lub lasy mieszane z dębem bezszypułkowym, dębem burgundzkim, grabem pospolitym, klonem polnym i bzem czarnym. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Quercetalia pubescenti-petraeae, Ass. Quercetum pubescenti-petraeae.

Drewno twarde, trwałe, lecz trudne w obróbce. Dawniej wykorzystywane na podkłady kolejowe. Ze względu na pozbawione taniny żołędzie, ceniony był w sztuce kulinarnej jako nadający się do spożycia na surowo.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-07 03:06:16]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62547563. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Dariusz Podbereski, Marcin S. Wilga: Wędrówki Przyrodnicze, Trasy wycieczek przyrodniczych. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1995, s. 56. ISBN 83-85843-48-5.
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Łukasz Łuczaj: Dzikie rośliny jadalne Polski. Krosno: Chemigrafia, 2004, s. 58-60. ISBN 83-904633-6-9.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-05] (ang.).
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006, s. 102. ISBN 83-89648-38-5.
K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: IB PAN, 2001. 83-89648-38-5.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Quercus pubescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).