Wirtualny atlas roślin: Rdestowiec ostrokończysty / Reynoutria japonica

Rdestowiec ostrokończysty (Reynoutria japonica Houtt.) – gatunek rośliny z rodziny rdestowatych. Pochodzi ze wschodniej Azji, ale został szeroko rozprzestrzeniony. Uznawany za jeden ze 100 najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie.

Pokrój roślina zielna o tęgich pędach osiągających do 3 m wysokości, wyrastających w gęstych łanach. Łodygi wzniesione i łukowato wygięte, często mniej lub bardziej powyginane zygzakowato, rozgałęziające się. Są nagie i karbowane, często czerwono nabiegłe, puste wewnątrz. Podzielone są na węzły i międzywęźla co nadaje im podobieństwa do pędów bambusów. Liście wyrastają w dwóch szeregach na łodydze, przy czym w dole pędu szybko opadają. Blaszka jest sztywna, jajowato-trójkątna, o długości 5–12 cm (rzadziej do 15 cm), u nasady prosto ucięta, na wierzchołku długo zaostrzona. Blaszka wzdłuż brzegów szorstka z powodu gruczołkowatych ząbków rozmieszczonych nierównomiernie. Od spodu na blaszce znajdują się także brunatnożółte gruczołki. Ogonek liściowy jest krótki (do 1/5 długości blaszki), u nasady z błoniastą, krótką gatką, wzdłuż brzegu delikatnie ząbkowaną. Kwiaty zebrane po 2–4 w dość luźne skrętki, które tworzą rozgałęzione wielokwiatowe kwiatostany złożone wyrastające po kilka w kątach górnych liści. Rozgałęzienia kwiatostanu osiągają do 12 cm długości i ich osi są gęsto owłosione. Kwiaty są rozdzielnopłciowe. Ich okwiat jest 5-krotny, o długości do 2,5 mm, białawy lub białozielonkawy. Trzy zewnętrzne listki są wzdłuż grzbietu oskrzydlone i ich skrzydełka schodzą wzdłuż do połowy szypułki. Słupek z trzema wolnymi szyjkami. Pręciki w liczbie 8 (rzadziej 7) mieszczą się wewnątrz okwiatu. Owoce trójgraniaste orzeszki o długości 4 mm, gładkie i błyszczące.

Biologia i występowanie

Bylina, geofit ryzomowy. Kwitnie od sierpnia do września, czasem jeszcze w październiku, a w przypadku roślin uszkodzonych, o spóźnionym kwitnieniu może ono trwać do pierwszych przymrozków. Kwiaty zapylane są przez owady. W obrębie pierwotnego zasięgu rośnie w miejscach otwartych i wilgotnych, na stokach gór i wzgórz, skrajach lasów, brzegach cieków i przydrożach. Wyrasta na zróżnicowanych glebach, w tym na wulkanicznych jako gatunek pionierski. Siedlisko: zarośla i lasy na siedliskach łęgowych, przydroża, nasypy kolejowe i inne siedliska ruderalne. Jest rośliną miododajną. W warunkach Polski roślina nie wytwarza nasion. Rośliny występujące w Europie Środkowej są bowiem klonami rozmnażającego się wegetatywnie za pomocą kłączy i rozłogów okazu zawiązującego tylko kwiaty żeńskie. W ojczyźnie, poza takimi roślinami występują także takie, które zawiązują kwiaty obupłciowe. Do rozmnażania wegetatywnego wystarcza fragment pędu podziemnego o długości 1 cm o masie 0,7 g lub fragment pędu nadziemnego z pojedynczym choćby węzłem. Łanowy wzrost, silne zacienienie, tworzenie wolno rozkładającej się i grubej warstwy opadłych liści i łodyg oraz oddziaływanie allelopatyczne powodują, że gatunek ten skutecznie wypiera inne rośliny z miejsc występowania.

Początkowo, po sprowadzeniu go do Europy był uprawiany w ogrodach botanicznych i parkach dworskich. Ponieważ dla pszczelarzy był cenną rośliną miododajną, ze względu na swój późny okres kwitnienia, był też w tym celu uprawiany na ogródkach działkowych i wysiewany na nieużytkach. Jest rośliną energetyczną, charakteryzującą się dużym przyrostem biomasy i dużą jej wartością energetyczna (17,2 MJ/kg). 1 ha uprawy może dać 580 GJ energii. Szybki przyrost i łatwe odnawianie się ścinanych pędów, które to cechy tak utrudniają jego wyeliminowanie ze środowiska naturalnego, na uprawach energetycznych roślin są wielką zaletą. Mimo walorów produkcyjnych problemy z eliminacją rośliny w przypadku zakończenia uprawy w zasadzie wykluczają jej praktyczne zastosowanie. Stanowi źródło resweratrolu. Obecnie większość dostępnych suplementów zawierających resweratrol jest uzyskiwanych z tej rośliny. Kłącza rdestowców są źródłem substratów cyklu peroksydacji laktoperoksydazy. W związku tym zwiększają one działanie przeciwdrobnoustrojowe tego enzymu.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2025-03-31 02:11:13]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=76144282. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.