Wirtualny atlas roślin: Wierzba iwa / Salix caprea

Wierzba iwa (Salix caprea L.) – gatunek roślin z rodziny wierzbowatych, rodzimy dla Europy i Azji. W Polsce gatunek pospolity na całym niżu i w górach aż po regiel górny.

Pokrój krzew do 9 m wysokości, albo drzewo dorastające do 22 m. Pokrój kulisty. Młode pędy są grube, barwy oliwkowej do brunatnoczerwonawej, z początku krótko owłosione, później łysiejące. Liście szerokoeliptyczne, do dwu razy tak długie jak szerokie, krótko, skośnie zaostrzone. Brzeg liścia nieregularnie słabo pikowany lub całobrzegi, na krótkich pędach przeważnie gładki i falisty. Górna powierzchnia liścia żywozielona do oliwkowej, naga, lekko lśniąca do matowej; tylko główny nerw jest lekko wystający i przylegająco owłosiony. Dolna strona liścia, z mocno wystającą siecią nerwów, trwale gęsto białawo owłosiona i miękka w dotyku. Ogonek liściowy około 1 cm długości, owłosiony, przylistki zwykle obecne, 1 cm długości, sercowate do nerkowatych, ząbkowane. Kwiaty roślina dwupienna. Wielkie kotki (bazie) ukazują się przed liśćmi, przed rozkwitnięciem otoczone są białym futerkiem włosków, pochodzącym od długobrodych przysadek i chroniącym młode kwiaty przed mrozem. Kotki mają bardzo krótkie szypuły, męskie są jajowate, 2–3 cm długie, gęsto kwiatowe, żeńskie są podłużno-jajowate, do 4 cm długości. Zalążnia na długim trzonku, gęsto owłosiona; przysadka dwubarwna, u nasady jasna, wierzchołek ciemnobrunatny do czarnego, gęsto i długo owłosiony, brodaty. Szyjka bardzo krótka, rozgałęzienia znamion wyprostowane, skłaniające się ku sobie. U nasady kwiatu jest osadzony krótki gruczoł miodnikowy. Pień na pniu i na grubszych gałęziach obserwuje się ciemne romboidalne pęknięcia w rzędach. Stanowią one dobrą cechę rozpoznawczą tej wierzby. Kora ma kolor szary i jest spękana. Drewno miękkie i lekkie z czerwonobiałym bielem i żółtawobrunatną twardzielą.

Biologia i występowanie

Siedlisko: widne lasy, zarośla. Fanerofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Sambuco-Salicion i Ass. Epilobio-Salicetum. Roślina miododajna i owadopylna. Jest najwcześniej kwitnącą krajową wierzbą. Nasiona rozsiewane przez wiatr.

Czasami jest uprawiana jako roślina ozdobna (głównie okazy męskie, które są bardzo ładne podczas kwitnienia). Zawiera m.in. salicynę (kwas salicylowy) i taninę. Od starożytności kora wierzbowa była używana jako środek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-07 03:39:20]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62547334. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Salix caprea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-10] (ang.).
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Johnson O., More D.: Drzewa. Warszawa: Multico, 2009, s. 168. ISBN 978-83-7073-643-9.
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].