Wirtualny atlas roślin: Skalnica nakrapiana / Saxifraga aizoides

Skalnica nakrapiana (Saxifraga aizoides) – gatunek rośliny należący do rodziny skalnicowatych. Występuje w górach Europy. W Polsce niemal wyłącznie w Tatrach, gdzie jest rośliną pospolitą. Zdarza się ją spotkać poza Tatrami, wzdłuż potoków, gdzie jest czasami znoszona przez wodę.

Pokrój roślina darniowa osiągająca wysokość 15–25 cm. Łodyga pokładająca się, dołem gęsto, górą rzadko ulistniona, stosunkowo gruba, soczysta. Część łodyg to łodygi kwiatowe, część to łodygi płone. Liście równowąskie, mięsiste i dość grube, wypukłe na górnej stronie, płaskie na spodniej. Mają długość do 3 cm, są krótko zaostrzone i zwykle mają orzęsione brzegi. Ulistnienie skrętoległe. Na łodyżkach płonych liście występują liczniej, niż na kwiatowych. Od dołu obsychają i brunatnieją. Listki na szczycie posiadają jeden wypotnik, ale nie wydzielający wapnia. Kwiaty zebrane w 3–12 kwiatowe grono na szczycie łodyg kwiatowych. Kwiat zbudowany jest z 5 podługowatoowalnych, żółtozielonych działek kielicha i 5 dłuższych od działek płatków korony. Płatki korony są ciemnożółte i przeważnie czerwono nakrapiane, co jest cechą charakterystyczną tego gatunku. Pojedynczy słupek o dwóch szyjkach zakończonych główkowatymi znamieniami i 10 żółtych pręcików. Roślina miododajna i owadopylna, pierścieniowate miodniki znajdują się dookoła słupków. Owoc dwukomorowa torebka z bardzo drobnymi nasionami.

Biologia i występowanie

Bylina. Kwiaty wyraźnie przedprątne – słupki zaczynają się rozwijać, dopiero gdy pręciki już przekwitną i odpadną. Roślina kwitnie od lipca do sierpnia, zapylana jest głównie przez muchy. Kwiaty zakwitają przez cały okres kwitnienia, tak, że na roślinie można znaleźć zarówno dojrzałe już torebki wysypujące nasiona, jak i dopiero rozwijające się kwiaty. Siedlisko: roślina górska, o pionowym zasięgu od ok. 700–2100 m n.p.m. Rośnie w szczelinach skalnych, na półkach skalnych (jeśli jest na nich stale wilgoć), w niskiej murawie, nad potokami i źródliskami górskimi. Jest rośliną umiarkowanie wapieniolubną, rośnie głównie na podłożu wapieni, ale czasami również na granicie. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Cratoneuro-Saxifragetum aizoidis. Tworzy mieszańce z skalnicą seledynową.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-07-04 00:31:10]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=63828914. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
Teofil Gołębiowski: Rośliny gór i pogórzy. Warszawa: Wydawnictwo"Sport i Turystyka", 1990, s. 85. ISBN 83-217-2710-7.
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.