Skalnica torfowiskowa Saxifraga hirculus

Skalnica torfowiskowa (Saxifraga hirculus L.) – gatunek rośliny z rodziny skalnicowatych.

Pokrój roślina wytwarzająca krótkie, cienkie, korzeniące się rozłogi wyrastające z kątów liści odziomkowych. Łodyga prosto wzniesiona, pojedyncza, górą rdzawo orzęsiona, wysokości do 40 cm. Liście wszystkie liście całobrzegie, brunatnozielone. Liście odziomkowe osadzone na ogonkach, jajowato-lancetowate, tępo zakończone, u nasady orzęsione, długości kilku centymetrów. Liście łodygowe siedzące, jajowato bądź równowąskolancetowate, u nasady zazwyczaj owłosione, długości 1–3 cm, szerokości 2–4 mm. Kwiaty obupłciowe, wyrastające na owłosionych szypułkach, zebrane w 1–5 kwiatowe kwiatostany wierzchotkowate. Kwiaty 5-krotne, działki kielicha jajowate bądź podługowate, rdzawo orzęsione, po przekwitnięciu odgięte, płatki korony żółte, pomarańczowo nakrapiane, rdzawo orzęsione, podługowate, długości 8–13 mm, 2 do 4 razy dłuższe od działek. Pręcików dziesięć, słupek dwukrotny, z dwoma znamionami. Owoc torebka, długości ok. 1 cm, jajowato-podługowata, z krótkimi, rozchylonymi szyjkami.

Biologia i występowanie

Roślina o cyrkumborealnym zasięgu występowania, na północy Europy, Ameryki Północnej i Azji. W Polsce gatunek rodzimy, bardzo rzadki, osiąga południową granicę zwartego zasięgu. Występuje głównie w północnej części kraju. Znanych było tutaj około 150 jego stanowisk, ale na większości z nich gatunek ten już wyginął. Ponadto podawano jego występowanie na pojedynczych stanowiskach w Wielkopolsce, na Górnym Śląsku, Podlasiu i Lubelszczyźnie. Niemal wszystkie te stanowiska są już historyczne. Przed laty bardzo liczna była populacja tej rośliny na polanie Molkówka w Tatrach, jednak całkowicie wyginęła ona w latach 70. XX w. po wykonaniu melioracji polany, a skalnica torfowiskowa została uznana za gatunek wymarły w polskich Karpatach. W roku 2014 nowe stanowisko tego gatunku odnaleziono na innej z polan u wylotu Doliny Chochołowskiej, jednak poza terenem chronionym (ok. 1,5 km od granic Tatrzańskiego Parku Narodowego). Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca, niekiedy od czerwca do września. Kwiaty przedprątne. Rośnie głównie na siedliskach torfowych, zasiedla przede wszystkim torfowiska niskie oraz podmokłe łąki. Gatunek charakterystyczny dla zespołu Caricetum nigrae. Na Molkówce w Tatrach występował wyłącznie w tym zespole i w ogóle nie pojawiał się na sąsiadującym z nim torfowisku wysokim. Nowo odkryte w 2014 r. stanowisko na innej polanie u wylotu Doliny Chochołowskiej znajduje się w płacie młaki kozłkowo-turzycowej (Valeriano-Caricetum flavae) w kompleksie łąk oraz higro- i nitrofilnych ziołorośli. Somatyczna liczba chromosomów 2n = 32.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 01:49:20]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986570. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • barwa kwiatów
      • płatki żółte
      • płatki pomarańczowe
    • liczba płatków
      • płatków pięć
    • kwiatostan
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
      • liście lancetowate
      • liście wąskie i wydłużone
      • liście najszersze w połowie długości
      • liście równowąske
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • torebki
  • ogólne
    • roślina chroniona
    • bylina
    • ścisła ochrona gatunkowa
    • Polska Czerwona Księga Roślin
    • czerwona lista roślin i grzybów Polski
    • gatunek rodzimy
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga wzniesiona
  • siedlisko
    • Torfowisk
    • Torfowiska wysokie
    • łąki
    • polany
    • torfowiska niskie
    • podmokłe łąki
    • Tatry
  • cechy nasion
    • rozsiewanie nasion
      • endochoria