Wirtualny atlas roślin: Smotrawa okazała / Telekia speciosa

Smotrawa okazała (Telekia speciosa (Schreb.) Baumg.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych z monotypowego rodzaju smotrawa Telekia. Naukowa nazwa rodzaju upamiętnia węgierskiego arystokratę z Siedmiogrodu, hrabiego Sámuela Telekiego (1739–1822), wspierającego badania J.Ch.G. Baumgartena, który opisał ten gatunek. Drugi człon nazwy naukowej speciosa oznacza „nadobna, okazała”.

Łodyga wzniesiona, gruba, o wysokości 1–2 m, górą rozgałęziająca się. Jest krótko i miękko owłosiona, czasami czerwonawo-brunatno nabiegła. Liście ulistnienie skrętoległe. Liście pojedyncze, bardzo duże, pojedynczo lub podwójnie piłkowane. Dolne i średnie wyrastają na krótkich ogonkach i są sercowatojajowate, ostro zakończone, górne mają jajowaty lub podłużny kształt i są siedzące albo prawie siedzące. Na wierzchniej stronie są nagie, na spodzie miękko owłosione. Kwiaty zebrane w 2–8 bardzo dużych koszyczków (o średnicy 5–6 cm). Listki okrywy mają odgięty szczyt i dachówkowato zachodzą na siebie. Kwiaty w koszyczkach są ciemnożółte. Brzeżne kwiaty języczkowe mają szerokość ok. 1 mm i są dwukrotnie dłuższe od okrywy.

Biologia i występowanie

Gatunek występuje w Azji Zachodniej i na Kaukazie oraz we wschodniej, środkowej i południowej Europie. We florze Polski jest zadomowionym kenofitem – rośnie zdziczała jako uciekinier z upraw m.in. w Tatrach w dolnej części Doliny Kościeliskiej. Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Liczba chromosomów 2n = 20. Rośnie nad potokami, w zaroślach, na zrębach.

Roślina ozdobna. Nadaje się na rabaty, do obsadzania zbiorników wodnych lub do ogrodów naturalistycznych. Rozmnaża się ją przez podział bryły korzeniowej jesienią lub wiosną, albo przez wysiew nasion. Może rosnąć w pełnym słońcu, jednak wówczas podczas kwitnienia wymaga podlewania, gdyż mogą jej na upale więdnąć kwiaty, lepiej uprawiać ją w półcieniu. Jest odporna na choroby i szkodniki i jest rośliną ekspansywną. Roślina lecznicza. Ma własności lecznicze.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2023-04-16 00:25:02]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=70094224. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.