Wirtualny atlas roślin: Kosatka kielichowa / Tofieldia calyculata

Kosatka kielichowa, kosatka kielichowata (Tofieldia calyculata) – gatunek rośliny z rodziny kosatkowatych (Tofieldiaceae). Łacińską nazwę rodzaju nadano dla uczczenia angielskiego botanika Thomasa Toffielda.

Łodyga wzniesiona, sztywna, o wysokości (wraz z kwiatostanem) 10–40 cm, naga. Pod ziemią wytwarza skośne kłącze, u nasady łodygi brunatne włókna obumarłych liści. Liście odziomkowe równowąskie, o końcach stopniowo zaostrzonych, szerokości 2–5 mm, wyrastające w dwóch szeregach, nagie. Liście łodygowe szersze i krótsze, nieliczne, zmniejszające się ku górze. Kwiaty zebrane w gęsty główkowaty lub kłosokształtny kwiatostan. Czasami (rzadko) kwiatostan wiechowato rozgałęzia się. Kwiaty wyrastają na krótkich szypułkach z kątów lancetowatego kształtu podsadek. U nasady kwiatka występuje mały 3-klapowy podkwiatek. Kwiaty mają żółtozielone lub białożółtawe działki okwiatu i słupek o 3 szyjkach. Owoc torebka pękająca na szczycie.

Biologia i występowanie

Występuje w Europie Południowej i Środkowej, jest też uprawiana w wielu krajach świata. W Polsce występuje głównie w Karpatach; w Tatrach, Pieninach, w Beskidzie Żywieckim i na rozproszonych stanowiskach na niżu: w Wielkopolsce, na Nizinie Śląskiej, Wyżynie Małopolskiej i Lubelskiej, na Kujawach oraz w północno-wschodniej części kraju. Rozwój Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do lipca. Siedlisko Łąki, hale, skały, obszary wilgotne i torfowiska. W Tatrach występuje aż po piętro halne. Jest wapieniolubna, rośnie na glebach eutroficznych powstałych z wietrzenia skał węglanowych, o odczynie od 6,5-8,2 pH. Na poszczególnych stanowiskach występuje zazwyczaj w liczbie kilkunastu do kilkudziesięciu kęp. Fitosocjologia Gatunek charakterystyczny dla O/All. Caricetalia davallianae. Cechy fitochemiczne Roślina trująca Genetyka Liczba chromosomów 2n= 30.

Roślina trująca

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 05:42:06]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62817114. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2012-05-28].
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-08] (ang.).
The Plant List. [dostęp 2012-07-04].
Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.