Wirtualny atlas roślin: Maruna nadmorska / Tripleurospermum maritimum

Maruna nadmorska (Tripleurospermum maritimum (L.) W.D.J. Koch) – gatunek z rodziny astrowatych. W zależności od ujęcia systematycznego wąsko ujmowany jako gatunek związany z siedliskami nadmorskimi w Europie Zachodniej, Północnej i Grenlandii. Alternatywnie, w szerokim ujęciu włączany jest tu także podgatunek inodorum, który powoduje, że gatunek w takim ujęciu jest wówczas szeroko rozprzestrzeniony w całej Europie oraz północnej i środkowej Azji. W Polsce występuje prawdopodobnie w obu ujęciach, przy czym pospolity jest podgatunek inodorum, wyodrębniany też jako odrębny gatunek – maruna bezwonna T. inodorum.

Pokrój roślina o pędach osiągających od 15 do 80 cm długości, ale pokładających się, z reguły nie osiągająca większej wysokości niż 10–30 cm. Łodyga jest pojedyncza lub jest ich kilka, rozgałęziają się w dalszej (dystalnej) części, są nagie lub słabo owłosione. Liście ulistnienie skrętoległe. Liście o długości 2–8 cm, 2–3 krotnie pierzastosieczne o odcinkach walcowatych, o szerokości do 1 mm, zakończonych tępo lub z kończykiem. Kwiaty zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo na szczytach łodyg lub tworzących kwiatostany złożone w postaci podbaldachów. W sumie na jednej roślinie tworzy się zwykle od kilku do ok. 50 koszyczków. Listki okrywy nierówne, od wąsko- do szerokotrójkątnych, w środkowej części ciemnozielone do brązowych, na brzegu z wąskim, błoniastym obrzeżeniem jasnobrązowym do czarnobrązowego. Dno koszyczka jest wypukłe do półkolistego, wewnątrz pełne. Brzeżne, białe kwiaty języczkowate to kwiaty żeńskie. W jednym koszyczku jest ich od kilkunastu do ponad 30. Ich korona osiąga od 1 do 2 cm długości. Wewnętrzne, żółte kwiaty rurkowate są obupłciowe, osiągają tylko 2,5 mm długości. Owoce podługowate, jasno- do czarnobrązowych niełupki. Żebra na owocu blisko siebie stulone, jeśli rozdzielają się to na mniej niż 1/4 długości. Między żebrami drobno szczecinkowate. Gruczołki żywiczne wydłużone (dwa razy lub bardziej długie niż szerokie).

Biologia i występowanie

W wąskim ujęciu gatunek występuje na Azorach i Grenlandii oraz w krajach Europy Zachodniej i Północnej (od Portugalii i Hiszpanii) po kraje skandynawskie i bałtyckie. Jako introdukowany obecny jest w Ameryce Północnej, zarówno wzdłuż wschodniego, jak i zachodniego wybrzeża. Obecność tego wąsko ujmowanego taksonu w Polsce jest problematyczna – niektórzy autorzy wymieniają go jako rzadkiego na wybrzeżu na piaskach nadmorskich i solniskach, inni informują tylko o obecności form przejściowych (mieszańców?) m. maruną nadmorską i bezwonną. W szerokim ujęciu systematycznym obejmującym subsp. inodorum gatunek wskazywany jest jako rodzimy dla całej Europy oraz północnej i środkowej Azji, poza tym szeroko rozprzestrzeniony na świecie. Jako introdukowany obecny jest na obu kontynentach amerykańskich, we wschodniej Azji i Australii. W Polsce takson w szerokim ujęciu ma status archeofita (archaeophyta resistentia) – uznaje się, że pojawił się przed XV wiekiem i zasiedla tylko siedliska antropogeniczne. Gatunek w szerokim ujęciu jest bardzo pospolity na terenie całej Polski. Informacja dotyczy gatunku w wąskim ujęciu. Zob. też: maruna bezwonna. Rozwój Bylina, rzadziej roślina dwuletnia. Hemikryptofit. Siedlisko Miejsca odsłonięte na wybrzeżach nadmorskich; piaski nadmorskie i solniska. Fitosocjologia Gatunek charakterystyczny dla klas Cakiletea maritimae. Genetyka Liczba chromosomów 2n = 18. Korelacje międzygatunkowe Pasożytuje na nim grzybopoodobny lęgniowiec Peronospora radii wywołujący mączniaka rzekomego i żerują larwy muchówki Trupanea stellata.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 02:37:19]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986539. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.