Wirtualny atlas roślin: Wiąz pospolity / Ulmus minor

Wiąz pospolity, wiąz polny (Ulmus minor Mill.) – gatunek rośliny z rodziny wiązowatych (Ulmaceae). Rodzime obszary jego występowania to: Europa, Azja Zachodnia i Kaukaz, Afryka Północna (Algieria, Maroko, Tunezja) i Wyspy Kanaryjskie.

Pokrój drzewo zrzucające liście na zimę, o wysokości do około 30 metrów. Korona wielopostaciowa – u formy typowej zwykle wysoko sklepiona, ale przy tym wąska. Konary stosunkowo krótkie, mocne, odstające prawie poziomo. Gałęzie na nich raczej niejednolite; boczne niekiedy przygięte i wiszące. Liście pączki owalne, spiczaste i tylko na szczycie nieco owłosione, poza tym błyszczące, czerwonobrunatne. Liście o długości 6-10 cm i szerokości 5-8 cm, przybierają rozmaite, zmienne kształty, choć przeważnie są odwrotnie jajowate lub podłużne, z wydłużonym wąskim wierzchołkiem i uderzająco skośną, asymetryczną nasadą liścia. Brzeg liścia jest niewyraźnie podwójnie piłkowany albo karbowany, z małymi, skierowanymi ku szczytowi ząbkami. Górna powierzchnia liścia zwykle błyszcząca i ciemnozielona, a dolna – jaśniejsza i z wyraźnymi, pęczkami aksamitnych włosków w kątach większych nerwów, a poza tym naga. Kwiaty zebrane w gęste pęczki, na króciutkich szypułkach. Pręcików 4-5 z rudymi pylnikami, znamiona białe. Owoce odwrotnie jajowate lub podłużne skrzydlaki; orzeszek znajduje się wyraźnie powyżej środka. Kora brunatno szara, z długimi dość głębokimi bruzdami i wygrabionymi listwami. Pędy cienkie, gładkie, lekko błyszczące, brunatno czerwone lub ciemnoczerwone.

Biologia i występowanie

Fanerofit. Kwiaty przedsłupne, wiatropylne. Kwitnie w marcu-kwietniu. Siedlisko: lasy, brzegi rzek, aluwia. Jest gatunkiem ciepłolubnym. Występuje na całym niżu, w górach Europy sięga do 500 m n.p.m. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Alno-Ulmion i Ass. Ficario-Ulmetum. Drzewo to jest rośliną żywicielską (podobnie jak inni przedstawiciele rodzaju wiąz) gąsienic motyla ogończyka wiązowca.

Dawniej powszechnie uprawiany jako drzewo parkowe i alejowe. Obecnie jako gatunek najbardziej podatny na holenderską chorobę wiązu prawie nieistniejący. Doskonale nadaje się na bonsai.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-08-01 00:21:39]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=64159830. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
Ulmus minor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
Buszko J., Masłowski J.: Motyle dzienne Polski. Nowy Sącz: Wydawnictwo "Koliber", 2008, s. 80. ISBN 978-83-925150-4-3.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-21] (ang.).
Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński: Drzewa Polski. Warszawa: PWN, 2016. ISBN 978-83-01-18438-4.