Wirtualny atlas roślin: Ciemiężyca czarna / Veratrum nigrum

Ciemiężyca czarna, ciemierzyca czarna (Veratrum nigrum L.) – gatunek byliny należący do rodziny melantkowatych. Występuje w Eurazji od Francji na zachodzie po Koreę na wschodzie. W Polsce występuje na Roztoczu na dwóch współczesnych stanowiskach: Teresin i rezerwat przyrody Łabunie. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.

Łodyga mocna, stosunkowo gruba, wzniesiona i górą owłosiona. Wysokość 0,6 - 1,3 m. Liście dolne szerokoeliptyczne i krótko zaostrzone, zwężające się u nasady i całobrzegie, górne równowąskolancetowate. Wszystkie liście nagie. Kwiaty kwiatostan w kształcie wiechy, owłosiony. Boczne gałązki o długości 3 – 5 cm. Czerwonobrunatne kwiaty składają się z podłużnie eliptycznych, tępo zakończonych działek okwiatu o długości ok. 5 mm. Słupki zawierają po 8 – 16 zalążków. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Owoc naga, jajowata trójkanciasta torebka.

Biologia i występowanie

Siedlisko Suche i widne lasy. Roślina trująca Cała roślina zawiera liczne toksyczne alkaloidy, takie, jak: jerwina, germina, germitryna, pseudojerwina, rubijerwina, weratralbina, protoweryna, protoweratryna, cerwina, germeryna, weratryna, weratrydyna, oraz gorzki glikozyd – kwas chelidonowy. Powodują one podrażnienie błony śluzowej żołądka i układu oddechowego, silne kichanie, kaszel, ślinotok, łzawienie, nudności, wymioty, biegunkę. Większe dawki powodują skutki podobne jak tojad mocny – skurcze mięśni brzucha i krtani, zaburzenia koordynacji ruchów i uszkodzenie mięśnia sercowego. Nektar i pyłek jest trujący dla pszczół. Zwierzęta unikają tej rośliny z powodu jej gorzkiego smaku, zdarzają się jednak zatrucia sianem i wczesną wiosną na pastwiskach.

Roślina lecznicza: Surowiec zielarski: ziele wszystkich krajowych gatunków ciemiężycy zawiera podobne składniki. Działanie: weratryna zawarta w ciemiężycy pobudza trawienie, układ nerwowy, stosowana jest w stanach wyczerpania i przewlekłej chorobie reumatycznej. W weterynarii używa się jej przy leczeniu nosacizny psów, bezwładzie żwacza i wzdęciach.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 02:47:42]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985890. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.