Wirtualny atlas roślin: Dziewanna fioletowa / Verbascum phoeniceum

Dziewanna fioletowa (Verbascum phoeniceum L.) – gatunek rośliny z rodziny trędownikowatych. We florze Polski ma status gatunku rodzimego, chociaż według niektórych opracowań jest kenofitem.

Łodyga wzniesiona, pojedyncza, o wysokości do 1 m. Jest cała omszona, a w obrębie kwiatostanu gruczołowato owłosiona. Liście dolne liście zebrane w różyczkę liściową, liście łodygowe wyrastają skrętolegle. Mają krótkie ogonki, są jajowate lub eliptyczne, o brzegach grubo karbowanych lub wycinanych. Kwiaty pojedynczo wyrastają na głównej osi kwiatostanu. Oś kwiatostanu oraz jego gałązki i szypułki kwiatów są gruczołowato owłosione. Szypułki kwiatów są 3-4 razy dłuższe od ogruczolonego kielicha. Kwiaty fioletowe, grzbieciste o średnicy korony do 25 mm. Wszystkie nitki pręcików są wełniście owłosione fioletowymi włoskami. Czasami (rzadko) zdarzają się okazy o kwiatach białych lub żółtych. Owoc jajowatostożkowa torebka.

Biologia i występowanie

Występuje w Europie Południowej i Środkowej oraz na znacznej części obszaru Azji (Kaukaz, Turcja, Zachodnia Syberia, Kazachstan, Kirgistan, Chiny). W Polsce jest rzadka, występuje na niżu, z wyjątkiem północnej części. Najliczniej występuje w południowej i wschodniej części niżu. W Karpatach znana jest tylko z jednego stanowiska na Pogórzu Wielickim. Znajduje się w okolicach Sułkowic, na południowym, podszczytowym stoku wzgórza Babia Góra. Zazwyczaj roślina dwuletnia, hemikryptofit, czasami tylko roślina jednoroczna. W pierwszym roku wegetacji tworzy przy ziemi różyczkę liści, a dopiero w drugim roku wyrasta łodyga z kwiatostanem. Rośnie na słonecznych i suchych miejscach, na wzgórzach, łachach nadrzecznych, nasypach kolejowych. Preferuje gleby wapienne. Liczba chromosomów 2n = 32. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Festucetalia valesiacae.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 05:54:27]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62824060. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
The Plant List. [dostęp 2017-03-01].
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.