Wirtualny atlas roślin: Kalina hordowina / Viburnum lantana

Kalina hordowina (Viburnum lantana) – gatunek krzewu należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), czasem zaliczany do monotypowej rodziny kalinowatych (Viburnaceae). Rodzimy obszar jej występowania to Europa, niektóre rejony Azji i Afryka Północna, ale rozprzestrzenia się też gdzieniegdzie poza tymi rejonami. W Polsce jest rzadka, prawdopodobnie jest antropofitem.

Pokrój wzniesiony krzew o wysokości do 3 (wyjątkowo 5) m, z luźną koroną. Liście jajowatoeliptyczne, tępo zaostrzone, u nasady zwykle nieco sercowato wcięte, o długości 5–15 cm i szerokości 3–9 cm, o krótkich (1–2 cm) ogonkach, bez przylistków. Są dosyć grube i mają ząbkowane brzegi. Spodem szarobrunatne, z wierzchu ciemnozielone i całe pokryte takim samym, jak pędy, gwiazdkowatym kutnerem. Kwiaty wszystkie kwiaty obupłciowe i takie same, zebrane w podbaldachy na szczytach pędów. Korona 5-płatkowa, króciutka, dzwonkowatego kształtu, o średnicy 6–8 mm. Słupek o bardzo krótkiej szyjce z 3 prawie siedzącymi znamionami, 5 pręcików o pylnikach pękających do wnętrza kwiatu. Owoc pestkowiec zawierający 1 nasiono. Owoce mają cierpki i gorzki smak i są trujące. Młode owoce są zielone, potem stopniowo ciemnieją przechodząc od żółtego, poprzez różne odcienie czerwonobrązowego koloru. Dojrzałe owoce mają elipsoidalny kształt, długość 7–10 mm i są czarne. Często spotyka się w jednej kiści zarówno czarne, jak i czerwone, jeszcze nie w pełni dojrzałe owoce.

Biologia i występowanie

Kwiaty kwitną od maja do lipca i zapylane są przez muchówki. Siedlisko: wilgotne lasy, zarośla, skaliste zbocza. W stanie dzikim rośnie tylko w zachodniej części Tatr. Rosnące na innych terenach Polski okazy to kenofity – zdziczałe formy roślin uprawianych, którym udało się trwale zaaklimatyzować. Roślina wapieniolubna, fanerofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Berberidion, Ass. Pruno-Ligustretum. Roślina trująca: kora i owoce zawierają trującą wiburninę. Spożycie kilkunastu owoców powoduje u człowieka wymioty, zawroty głowy, przy większych ilościach zaburzenia mowy i koordynacji ruchów. Ptaki nie jedzą owoców kaliny. Liczba chromosomów 2n= 18

Uprawiana jako roślina ozdobna ze względu na swoje kwiaty, a przede wszystkim owoce. Lubi stanowiska słoneczne, lub półcieniste. Roślina lecznicza: Surowiec zielarski: kora, z której wykonuje się odwar lub ekstrakt (Extractum viburnum opuli fluidum). Do celów leczniczych jednak była stosowana dużo rzadziej, niż spokrewniona z nią kalina koralowa Działanie: podobne, jak kalina koralowa. Ma właściwości rozkurczowe, uspokajające, przeciwbólowe i przeciwkrwotoczne. Największe zastosowanie ma u kobiet. Łagodzi dolegliwości menstruacji. Zapobiega również poronieniom, krwawieniom związanym z klimakterium oraz kurczom nóg podczas ciąży. Stosowana musi być pod kontrolą lekarza. Zbiór i suszenie: późną jesienią lub wczesną wiosną ścina się gałązki, łuszczy korę i suszy w temp. do 50 °C. W weterynarii stosowana jest do leczenia pryszczycy.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 02:55:37]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986064. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.