Wirtualny atlas roślin: Jukka karolińska / Yucca filamentosa

Jukka karolińska, juka karolińska, krępla karolińska, krępla włóknista, juka włóknista, szpilecznica włóknista (Yucca filamentosa) – gatunek zimozielonej rośliny z rodziny szparagowatych. Pochodzi z południowo-wschodnich stanów USA, rozprzestrzeniła się także w innych rejonach USA. Jest uprawiana w wielu krajach świata jako roślina ozdobna.

Łodyga i liście łodygi brak lub występuje krótka (do 30 cm wysokości), drewniejąca i ukryta wśród liści. Liście są nieco mięsiste, elastyczne, odwrotnie lancetowate, wyraźnie zwężone na szczycie i ostro zakończone, na brzegach nitkowato rozwłóknione, koloru zielonego lub niebieskozielonego od woskowego nalotu. Osiągają długość ok. 50-75 cm i szerokość 2,5-5 cm. Kwiaty zebrane w kwiatostan wyrastający latem ze środka dorosłej rozety, silny, drewniejący pęd o wysokości 100-180 cm, z czego co najmniej połowa przypada na kwiatostan. Kwiaty są liczne, zwieszone, dzwonkowate, koloru białego lub kremowobiałego, niekiedy zielono nabiegłe. Okwiat ma formę kulistą. Listki jajowate, na szczycie lekko zaostrzone, o długości 40-60 mm i szerokości 20-30 mm. Owoce torebki o długości 40-60 mm, wyprostowane, suche i pękające.

Biologia i występowanie

Naturalny zasięg występowania juki karolińskiej to środkowe, wschodnie i południowe regiony Stanów Zjednoczonych (Michigan i Nowy Jork po Teksas i Florydę). Zasiedla tam świetliste lasy, nieużytki i przydroża. W warunkach klimatycznych Europy jest hodowana jako roślina ozdobna w ogrodach. Jest jednym z najbardziej mrozoodpornych i najmniej wymagających gatunków juk dzięki czemu zdecydowanie nadaje się do hodowli w Polsce na powietrzu.

Cała roślina wraz z korzeniami wykorzystywana jest w lecznictwie. Pozyskuje się z niej frakcję saponinową, zawierającą ok. 1,2% saponin, z których najważniejsze to sarsapogenina i tigogenina. Po izolacji składniki te są produktem do syntezy kortykosteroidów i hormonów płciowych. Od niedawna wyciągi z jukki używane są także do leczenia zapaleń stawów, przebiegających z ich zesztywnieniem i obrzękami. W przemyśle wykorzystuje się włókno pozyskane z liści, przerabiane następnie na grube tkaniny i wyroby powroźnicze.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 03:05:36]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986828. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.