Wirtualny atlas roślin: Tytoń szlachetny / Nicotiana tabacum

Tytoń szlachetny (Nicotiana tabacum L.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny psiankowatych. Nie jest znany w stanie dzikim. Powstał prawdopodobnie w wyniku krzyżówki Nicotiana sylvestris i N. tomentosiformis. W Polsce jest uprawiany i przejściowo dziczejący (efemerofit).

Łodyga pojedyncza lub rozgałęziona, osiąga wysokość do 300 cm, pokryta włoskami. Wydziela lepką substancję. Liście dolne, zbiegają się przy łodydze kształtu podługowatoeliptycznego. Liście górne podługowatolancetowate. Kwiaty czerwone, różowe, czasem białe, o wydłużonej koronie w kształcie rurki z pięcioma ostro zakończonymi płatkami o długości do 55 mm. Na szczycie rośliny tworzą wiechowate, rozpierzchłe kwiatostany. Wewnątrz korony kwiatu jeden słupek i 5 pręcików (cztery równe i jeden mniejszy). Owoc pękająca na szczycie torebka, zawierająca liczne i drobne nasiona o nerkowatym kształcie.

Roślina uprawna: Liście tytoniu szlachetnego są wykorzystywane w przemyśle tytoniowym, gdyż zawierają nikotynę. Historia uprawy: pierwotnie tytoń rósł tylko w Ameryce i nie był znany w Europie przed odkryciami Krzysztofa Kolumba. W Ameryce powstały pierwsze wyroby tytoniowe, zaś Indianie zwijali liście tych roślin i wdychali ich dym. Choć to Kolumb pierwszy poinformował Stary Świat o tytoniu, to największe plantacje powstały w Ameryce Północnej, w posiadłościach angielskich (Wirginia). Tym, czym dla Karaibów była trzcina cukrowa, tym dla pierwszych kolonii był tytoń: źródłem zysków, motorem pierwszego przemysłu – i jednym z powodów sprowadzania niewolników z Afryki. Tytoń dla Anglii odkrył Walter Raleigh. We Francji tytoń rozpowszechnił Jean Nicot (od jego nazwiska pochodzi łacińska nazwa rodzaju). Z czasem plantacje trafiły i na inne kontynenty. Tytoń uprawiany jest również w Polsce. Produkcja tytoniu. W 2004 roku zebrano 6,5 miliona ton tytoniu, którym obsiano 3928 tysięcy hektarów gruntów. Największym producentem tytoniu są Chiny (37,1% udziału w produkcji światowej), za nimi plasują się: Brazylia (14,3%), Indie (9,2%) i USA (6,1%). W Polsce zebrano około 30 tysięcy ton tego surowca (z 17 tysięcy hektarów), co stanowi w przybliżeniu 0,4% produkcji światowej. Tytoń szlachetny jest najczęściej stosowanym w przemyśle tytoniowym. Liście zawierają od 1 do 3% nikotyny. Po przeróbce (suszenie, fermentacja, krajanie) są używane do produkcji surowca, z którego wytwarza się papierosy i cygara, zaś po sproszkowaniu tabakę i snus. Tytoń był również od wieków stosowany przez rolników jako środek owadobójczy. Z nasion uzyskuje się olej. Kwiaty są nektarodajne i możliwe jest pozyskanie miodu tytoniowego, który jest początkowo gorzkawy, ale po krystalizacji traci goryczkę.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 23:50:33]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985330. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.