Ostróżka tatrzańska Delphinium oxysepalum

  1. Magnoliopsida
  2. Ranunculales
  3. Ranunculaceae
  4. Delphinium
  5. Delphinium oxysepalum Pax & Borbás
Ostróżka tatrzańska (Delphinium oxysepalum) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Endemit zachodniokarpacki. Jedynymi miejscami na świecie, gdzie rośnie dziko to: Tatry, Niżne Tatry, Wielki Chocz, Mała Fatra. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.

Łodyga wzniesiona, soczysta, gruba, nierozgałęziona. Osiąga wysokość 50–100 cm. Górą przylegająco owłosiona, dołem gładka. Liście ulistnienie naprzeciwległe, liście duże, nagie lub słabo owłosione z długimi i grubymi ogonkami. Są głęboko 5- klapowe. Ich listki są 3– wrębne, głęboko zazębione. Unerwienie liści wyraźnie promieniste. Kwiaty na szczycie łodygi kwiaty na długich szypułkach, zebrane w grono. Kwiaty intensywnie lazurowe lub fioletowe i posiadające dużą, brodawkowatą ostrogę. Kwiat (bez ostrogi) ma długość 22–40 mm i szerokość 6–12 mm. Składa się z 5 długich działek kielicha, które pełnią rolę płatków korony. Charakterystyczną cechą gatunkową jest kształt tych działek – są one długie i mają zaostrzone końce. Cztery płatki korony są zredukowane, trudne do zauważenia. Górna działka kielicha tworzy ostrogę. Wewnątrz kwiatu 3 słupki i liczne pręciki. Owoc nieduże, delikatnej budowy mieszki, o lekkim niebieskim zabarwieniu. Nasiona ze skrzydełkami, rozsiewane przez wiatr.

Biologia i występowanie

Rozwój: bylina. Roślina miododajna i owadopylna, kwitnie w lipcu. Siedlisko: rośnie w ziołoroślach, poza tym spotyka się ją na zarastających piargach, wśród skał, na murawach, przy ścieżkach. Rośnie zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym. Roślina górska, granica jej pionowego zasięgu wynosi od ok. 1000 do 2100 m n.p.m. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Adenostylion. Cała roślina oprócz kwiatów jest trująca. Powoduje spadek ciśnienia, trudności w oddychaniu, przy dużych dawkach zatrzymanie pracy serca. Tworzy mieszańce z ostróżką wyniosłą (Delphinium elatum).

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-07-25 00:16:31]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=64113515. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • Burkhard Bohne, Peter Dietze: Rośliny trujące: 170 gatunków roślin ozdobnych i dziko rosnących. Warszawa: Bellona, Spółka Akcyjna, 2008. ISBN 978-83-11-11088-5.
  • Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  • Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie (Atlasy botaniczne). Irena Zaborowska (ilustr.). Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
  • The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  • Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  • Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07]  (ang.).
  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • lipiec
      • sierpień
    • barwa kwiatów
      • płatki fioletowe
      • płatki purpurowe
      • płatki szafirowe
      • lazurowe
      • liliowoniebieskie
    • liczba płatków
      • płatki cztery
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • grono
    • kolor pyłku
      • owadopylność
    • pręciki
      • liczne
    • znamiona słupka
      • trzy słupki
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od kolana do pasa (60 < x < 100 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga owłosiona
      • łodyga gładka
      • łodyga wzniesiona
      • nierozgałęziona
      • mięsista
      • gruba
      • zakończona kwiatostanem
      • soczysta
  • cechy liści
    • ustawienie liści
      • naprzeciwległe
    • wcięcia blaszki
      • pięcioklapowe
      • wrębne
    • ogonek liściowy
      • długi
      • gruby
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • mieszek
    • kolor owoców
      • niebieskie
  • ogólne
    • roślina trująca
    • roślina miododajna
    • bylina
    • roślina górska
    • gatunek rodzimy
    • tworzy mieszańce
    • endemit zachodniokarpacki
    • roślina wysokogórska
  • cechy nasion
    • rozsiewanie nasion
      • anemochoria
    • wielkość nasion
      • oskrzydlone
  • forma życiowa wg Raunkiæra
    • hemikryptofit
  • siedlisko
    • Ziołorośla górskie
    • skały granitowe
    • gleby wapienne
    • załomy skalne
    • wysokogórskie traworośla
    • skały, głazy i kamienie
    • murawy
    • Suche, kamieniste stoki wapienne
    • zarastające piargi
    • Tatry
    • gatunek charakterystyczny dla
      • (związek) All. Adenostylion alliariae Br.-Bl. 1925 zbiorowiska ziołorośli wysokogórskich - 6430
      • (zespół) Ass. Aconitetum firmi Pawł., Sokoł. et Wall. 1927 zespół tojadu mocnego

 
×


 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.
Dodatkowe informacje