Wirtualny atlas roślin: Orzesznik pięciolistkowy / Carya ovata

Orzesznik pięciolistkowy (Carya ovata (Mill.) K.Koch), zwany także przeorzechem pięciolistkowym lub hikorą pięciolistkową – gatunek drzewa należącego do rodziny orzechowatych. Występuje naturalnie w Ameryce Północnej – od prowincji Quebec w Kanadzie po północno-wschodni Meksyk. W Europie jest znany od dawna (1629). W Polsce jest czasami uprawiany w parkach północnej i zachodniej części kraju (np. w Arboretum w Glinnej, Arboretum Karnieszewice, Parku Południowym we Wrocławiu). Gatunek ma w polskiej florze status już zadomowionego antropofita.

Pąki pokryte są czarnymi łuskami. Pąk szczytowy jest gruby. Ma około 15 mm grubości. Ma barwę zielono-brązową bądź matowozłotą. Czasami bywa jedwabiście omszony. Pokrój drzewo dorastające w Polsce do 31 m wysokości. Korona jest wąska i wyniosła. Posiada długi pień, z którego wyrastają długie, lekkie i łukowato wygięte gałęzie. Bardzo łamliwy podczas porywistych wiatrów bądź burz. Pędy pędy są grube, często aksamitne. Przy pąkach zazwyczaj występuje czerwono-brązowy kutner. Liście liście nieparzystopierzaste składające się z 5 (bardzo rzadko z 7) listków. Szczytowy listek jest największy i może osiągać nawet do 30 cm długości. Listki są eliptyczne lub odwrotnie jajowate, piłkowane. Listki są grube i często tłuste. Ogonek liściowy jest sztywny i jest zwykle owłosiony tylko u nasady. Są prawie nagie, choć rudawe owłosienie może się pojawiać na brzegach liści. Jesienią przebarwiają się na złotożółty kolor. Kwiaty drobne, rozdzielnopłciowe. Kwiaty męskie zebrane w kotki, kwiaty żeńskie po kilka w kłosy na szczytach pędów. Owoce kuliste do 6 cm średnicy, w grubej okrywie, pękającej i odpadającej po dojrzeniu. Orzech jest wyraźnie żebrowany i posiada cienką, białą skorupkę. Dość smaczny, jadalny. Kora kora ma barwę jasnoszarą. Łuszcząca się wąskimi pasmami, które odstają od pnia. Przypuszcza się, że ma do służyć odstraszaniu wiewiórek, które żywią się owocami tego gatunku.

Biologia i występowanie

Rośnie w dolinach rzek, na zboczach, na równinach, na żyznych, dostatecznie wilgotnych glebach. Wchodzi w skład wielogatunkowych lasów liściastych. Jest wytrzymały na mrozy.

W Ameryce jest uprawiany w licznych odmianach ze względu na cenne drewno, a także w przeszłości stanowił źródło pożywienia rdzennych Amerykanów, mimo iż owoce nie są tak smaczne jak orzesznik jadalny Carya illinoinensis. W Polsce uprawiany czasami w parkach jako roślina ozdobna.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 20:38:43]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72858395. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.