Ramienica pospolita Chara vulgaris

Ramienica pospolita (Chara vulgaris) – gatunek ramienicy, jeden z pierwszych opisanych przez Linneusza, a niedługo później przez Jana Kluka.

PokrójStosunkowo nieduży makroglon (zwykle 10–50 cm długości) o silnie rozgałęzionej plesze. Cienka (0,5-1 mm średnicy) nibyłodyga i nibyliście. Plecha o żywej, jasnozielonej barwie, zwykle dość słabo jak na ramienicę inkrustowana węglanem wapnia, przez co wiotka i niemal płożąca się po dnie. Roślina jednopienna. OkorowanieDwurzędowe, czasem niezupełne, zwłaszcza na nibyliściach. Rzędy główne znacznie słabiej wykształcone niż boczne, przez co stanowią widoczne bruzdy, z których wyrastają kolce. NibyliścieO zmiennej długości, cienkie. Wyraźnie zagięte do wewnątrz. 5–10 (najczęściej 6–7) w okółku. 6–12 (zwykle 7–8) członów, z czego kilka okorowanych, a kilka (czasem nawet wszystkie) nieokorowanych. Te ostatnie często wydłużone i zaokrąglone. NibylistkiWyraźne. Wewnętrzne przeważnie długie i cienkie, widoczne gołym okiem, podczas gdy na zewnątrz znacznie słabiej wykształcone (brodawkowate lub w ogóle brak). Wewnętrzne nie tylko znacznie dłuższe od lęgni, ale nieraz dłuższe od członów nibyliści. KolceWałeczkowate lub brodawkowate. Jako że wyrastają w bruzdach, niekiedy słabo widoczne. Pojedyncze. W górnej części międzywęźla skierowane ku dołowi. W dolnych międzywęźlach słabiej wykształcone. PrzylistkiW dwurzędowych okółkach. Przylistki górnego okółka zwykle nieco dłuższe niż dolnego. Wałeczkowate lub brodawkowate, zwykle po dwie pary pod nibyliściem. PlemniePojedyncze. W 3–4 pierwszych węzłach nibyliści okorowanych. Czerwonawe, wyraźnie mniejsze od lęgni (0,5 mm średnicy). LęgniePojedyncze, choć rzadko mogą znaleźć się dwie plemnie i jedna lęgnia w węźle. W 3–4 pierwszych węzłach nibyliści okorowanych. Zielonopomarańczowe. Koronka bardzo krótka, szeroka u podstawy. Lęgnie o 0,9 mm długości. Oospory brązowe, choć mogą wystąpić czarne. ZmiennośćZnane jest wiele form morfologicznych. W wodach płytkich, przybrzeżnych, zwykle mniejsze i delikatniejsze formy (do 20 cm). Na głębszych stanowiskach formy o wydłużonych tak międyzwęźlach (do 14 cm), jak i nibyliściach (do 5 cm). Niektóre formy są bardziej inkrustowane, przez co zielonoszare. Forma Ch. vulgaris f. papillata ma kolce o długości dorównującej średnicy nibyłodygi. Postacie występujące w Ameryce Południowej opisywano jako odrębny gatunek Ch. magellanica. Podobne gatunkiRamienica przeciwstawna

Biologia i występowanie

Gatunek słodkowodny, choć spotykany w wodach lekko słonawych. Występuje głównie w małych zbiornikach – astatycznych, stawach, torfiankach, rowach, starorzeczach, znosząc przejściowe wynurzenie. Rzadziej w dużych jeziorach i rzekach. W wodach płytkich, gdyż jest rośliną światłolubną. Preferuje wody mezotroficzne i słabo eutroficzne oraz podłoże organiczne, ale występuje też na mineralnym. Rzadko tworzy zespół roślinny Charetum vulgaris (wyróżniano również zespół Charetum foetidae) w postaci łąki ramienicowej. Zespół ten występuje głównie w niedużych zbiornikach o zmiennym poziomie wody, przy czym raczej są to miejsca płytkie (do 0,5–1 m) o podłożu z różnym stopniem zamulenia. Często jest zbiorowiskiem pionierskim w nowo utworzonych zbiornikach wodnych. Niegdyś uważano, że obniża jakość pitną wody, w której występuje. Jest jednym z dwóch częściej występujących w polskich ciekach gatunków ramienic, w związku z czym jej obecność jest uwzględniana przy makrofitowej ocenie jakości wód rzek. Przy wyliczaniu wskaźnika MIR przedstawiciele rodzaju Chara są rozpatrywani łącznie, a przypisana im wartość L=6 oznacza, że są indykatorami wód mezotroficznych, dość czystych. WystępowanieWystępuje w większej części Europy, jak również w Ameryce, Australii i Azji. W Polsce spotykana w całym kraju, a zbiorowiska częste są w jego środkowej części.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-04-04 00:24:52]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62829398. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • G.W. Patterson. Sterols of Nitella flexilis and Chara vulgaris. „Phytochemistry”. 11 (12), s. 3481–3483, grudzień 1972. DOI: 10.1016/S0031-9422(00)89842-8 (ang.). 
  • Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski : (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, s. 47–49, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177. ISBN 83-00-01088-2. (pol.)
  • Anders Langangen: Chara vulgaris Linnaeus (ang.). AlgaeBase. [dostęp 2012-01-16].
  • Metoda oceny i klasyfikacji rzek na podstawie makrofitów. W: Krzysztof Szoszkiewicz, Janina Zbierska, Szymon Jusik, Tomasz Zgoła: Makrofitowa Metoda Oceny Rzek : Podręcznik metodyczny do oceny i klasyfikacji stanu ekologicznego wód płynących w oparciu o rośliny wodne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2010, s. 60–68. (pol.)
  • Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 58–59, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.
  • Carl von Linné: Species plantarum : exhibentes plantas rite cognitas, ad genera relatas, cum differentiis specificis, nominibus trivialibus, synonymis selectis, locis natalibus, secundum systema sexuale digestas. T. 2. Sztokholm: Impensis Laurentii Salvii, 1753, s. 1156.
  • Jan Krzysztof Kluk: Dykcyonarz roślinny. T. 1: A-E. s. 118.
  • Ryszard Piotrowicz: 3140 – Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. W: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Jacek Herbich (red.). T. 2: Wody słodkie i torfowiska. Warszawa: Ministerstwo Środowiska, 2004, s. 48–58. ISBN 83-86564-43-1. (pol.)
  • ogólne
    • roślina wodna
    • roślina pionierska
    • czerwona lista roślin i grzybów Polski
    • Natura 2000
  • siedlisko
    • łąki
    • starorzecza