Przymiotno alpejskie Erigeron alpinus

Przymiotno alpejskie (Erigeron alpinus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych.

Łodyga wzniesiona, pojedyncza lub rozgałęziona, o wysokości 2-20 cm, wyjątkowo do 40 cm. Jest zielona i szorstko owłosiona (ale bez gruczołów). Liście dolne jajowatolanetowate lub odwrotnie jajowate, czasami łopatkowate, krótkoogonkowe. Liście środkowe i górne coraz mniejsze i siedzące. Wszystkie liście owłosione obustronnie. Kwiaty zebrane w jeden lub zazwyczaj kilka koszyczków o średnicy 2-3 cm mm. Kwiaty dwojakiego rodzaju; wewnętrzne kwiaty w koszyczku to obupłciowe kwiaty rurkowate, brzeżne to żeńskie kwiaty języczkowe. Wewnątrz koszyczka kwiaty rurkowe żółte lub czerwone na szczytach. Zewnętrzne brzeżne kwiaty języczkowe różowe lub purpurowe. Wszystkie kwiaty języczkowe są żeńskie, natomiast wśród kwiatów rurkowych występują kwiaty obupłciowe o męskie. We wszystkich kwiatach puch kielichowy w jednym szeregu. Listki okrywy koszyczka sztywno owłosione i zazwyczaj zielone. Owoc niełupka o długości 2,5-3 mm z puchem kielichowym o długości 3-4 mm

Biologia i występowanie

Występuje w górach Europy (Alpy, Apeniny, Pireneje, Karpaty, góry Półwyspu Bałkańskiego), górach Kenii i Etiopii oraz na Kaukazie. W Polsce występuje tylko w Tatrach i jest bardzo rzadki. Znaleziony tutaj został dopiero w 1969. W polskich Tatrach podawany był z dwóch tylko stanowisk: Wyżnie w Dolinie Małej Łąki oraz pod Rzędami Tomanowymi na wysokości 1520-1700 m n.p.m. Na pierwszym z tych stanowisk po 2000 nie został odnaleziony. Poza tymi stanowiskami w Tatrach występuje jeszcze tylko w słowackich Tatrach Bielskich. Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września. Rośnie głównie na podłożu wapiennym, w murawach na świetlistych miejscach. Liczba chromosomów 2n = 18 Ga 1, 2, 3, 4, 5, 6. Gatunek zróżnicowany na trzy podgatunki: Erigeron alpinus subsp. alpinus – podgatunek nominatywny Erigeron alpinus subsp. intermedius (Rchb.) Pawł. – występuje m.in. w Polsce Erigeron alpinus subsp. rhodopaeus (Vierh.) Kožuharov & N. Andreev

Według klasyfikacji IUCN z 2001 jest gatunkiem krytycznie zagrożonym (kategoria CR) Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: krytycznie zagrożony CR (critical) Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006): R (rzadki – potencjalnie zagrożony); 2016: CR (krytycznie zagrożony)Gatunek nie ma statusu gatunku prawnie chronionego – w Polsce występuje wyłącznie na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego, gdzie i tak podlega ochronie. Występuje jednak w ilości tylko około 10 kwitnących okazów, jest więc krytycznie zagrożony. W Dolinie Małej Łąki przyczyną wyginięcia najprawdopodobniej było zarośnięcie jego stanowiska przez wysokie trawy oraz dziurawiec. Być może jednak występuje jeszcze w miejscach niezbadanych, trudno dostępnych.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 21:49:04]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72987164. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • lipiec
      • sierpień
      • wrzesień
    • barwa kwiatów
      • płatki różowe
      • płatki czerwone
      • płatki żółte
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
      • liście najszersze przy końcu
      • liście odwrotnie jajowate
      • liście łopatkowate
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga gałęzista
      • łodyga szorstka
      • łodyga owłosiona
      • łodyga wzniesiona
  • ogólne
    • roślina chroniona
    • bylina
    • Polska Czerwona Księga Roślin
    • czerwona lista roślin i grzybów Polski
    • trawa
    • CR – krytycznie zagrożony
  • siedlisko
    • łąki
    • murawy
    • Tatry
    • góry

 
 
Mapa występowania
Źródło: The Global Biodiversity Information Facility i Użytkownicy atlasu.