Wirtualny atlas roślin: Ambrowiec balsamiczny / Liquidambar styraciflua

Ambrowiec balsamiczny, ambrowiec amerykański, styrakowiec amerykański (Liquidambar styraciflua L.) – gatunek drzewa pochodzący z Ameryki Północnej i Środkowej. Jego ojczyzną są wschodnie rejony Ameryki Północnej, dorzecze Missisipi i Ohio, aż po stan Nowy Jork na północy i Florydę na południu. Jest uprawiany w wielu krajach świata. Został sprowadzony do Europy w 1681 r., a obecnie rośnie w parkach zachodniej Europy. W Polsce występuje w parkach, głównie na zachodzie kraju.

Pokrój dorasta do 45 m wysokości. Korona jest szeroka, kopulasta lub jajowata. Liście podobne do liści klonu, tylko bardziej powcinane z piłkowanym brzegiem i ułożone są skrętolegle. Blaszki liściowe mają długie ogonki liściowe. Jesienią przebarwiają się czerwono i fioletowo. Kwiaty kwiaty są bezpłatkowe, rozdzielnopłciowe, niepozorne. Kwiaty męskie żółtawe, zebrane we wzniesione groniaste kwiatostany, kwiaty żeńskie zielonkawe, zebrane w głowiaste kwiatostany; kwiaty żeńskie zielonkawe, kuliste rosną na długich szypułkach. Kwiatostany męskie i żeńskie znajdują się na wspólnej, długiej, zwisającej osi (roślina jednopienna). Owoce zdrewniałe torebki zebrane w owocostany wyglądające jak kolczaste kulki na długiej szypule. Utworzone ze zrośniętych nasadami, dwuklapowych, na szczycie dzióbkowato zaostrzonych torebek, zawierających drobne, oskrzydlone nasiona. W każdej torebce znajdują się 2 nasiona z krótkimi skrzydełkami. Pień masywny, często wspierany korzeniami deskowymi. Korowina popielata do brązowej lub czarnej, głęboko bruzdowana podłużnie w wąskie płytki lub grzbiety. Pędy czerwonawe, kanciaste lub pokryte gąbczastymi, korkowatymi listewkami na drugorocznych przyrostach. Po przełamaniu ukazują twardy, biały lub brązowy rdzeń, wielokątny lub gwiazdkowaty w przekroju. Pędy, pączki i liście po skaleczeniu wydzielają przyjemny, balsamiczny aromat. Średnica pnia może osiągać 1 m.

Biologia i występowanie

Kwitnie w maju, jest wiatropylny. Wymaga żyznej gleby. Może być uprawiany w strefach mrozoodporności od 10A do 5B (znosi mrozy do -26°C). Jest to gatunek charakterystyczny dla lasów łęgowych wiązowo-klonowych oraz bagiennych lasów cypryśnikowo-tupelowych. Wchodzi w skład górnej warstwy drzew w mieszanych lasach liściastych, wraz z topolami i dębami. Rośnie na zasobnych glebach aluwialnych. Rozprzestrzenia się agresywnie na glebach żyznych i bardzo wilgotnych, nawet długotrwale zalewanych. Nie lubi jednak bagien z zastojową wodą, jak i suchych gleb na podłożu wapiennym. Lubi pełne nasłonecznienie i może zasiedlać ugory i nieużytki. Żyje 200-300 lat. W młodym wieku rośnie szybko i zaczyna kwitnąć w wieku 25-30 lat.

Balsamiczna żywica ambrowców używana jest w medycynie, przemyśle kosmetycznym i spożywczym (kiedyś aromatyzowano nią gumę do żucia). Drewno czerwonawo-brązowe z ciemniejszymi smugami i cętkami, dość twarde i ciężkie, w stolarstwie cenione na równi z dębowym. Zawiera wonną oleożywicę, znaną jako "styraks amerykański", wykorzystywaną w celach leczniczych jako środek wykrztuśny i bakteriobójczy, a także jako surowiec do produkcji gumy do żucia. Drzewo ozdobne. Jest bardzo dekoracyjny z powodu ładnego zabarwienia liści w jesieni.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-07 02:05:17]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62549237. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Edward F. Gilman, Dennis G. Watson: Liquidambar styraciflua (ang.). W: Fact Sheet ST-358, a series of the Environmental Horticulture Department, Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida. [on-line]. 1993. [dostęp 2013-08-15].
J. Pokornỳ: Drzewa znane i mniej znane. Leksykon przyrody.. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza ‘BGW’, 1987. ISBN 83-7066-379-6.
The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
Liquidambar styraciflua, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-19] (ang.).