Wirtualny atlas roślin: Karczoch hiszpański / Cynara cardunculus

Karczoch hiszpański, karczoch ostowy, kard (Cynara cardunculus L.) – gatunek roślin z rodziny astrowatych. Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego: Europy Południowej, Cypru, Turcji, Wysp Kanaryjskich i Afryki Północnej (Libia, Maroko, Tunezja). Jako uciekinier z upraw rozprzestrzenił się w Australii i Nowej Zelandii oraz w obydwu Amerykach. Jest też uprawiany w niektórych państwach.

Liście duże, od strony wierzchniej zielone, szarozielone, od spodu są filcowato owłosione, dolne umieszczone na ogonkach – są niepodzielone, górne liście pierzasto podzielone, porośnięte kolcami. Kwiaty w kolorze niebieskim, w zapachu przypominającym chlebowy zapach. Koszyczki kwiatowe głowiaste, duże, pokryte kolczastymi łuskami okrywy. Łodyga długa i prosta, owłosiona. Dorasta do wysokości 60–180 cm. Owoc niełupka

Sztuka kulinarna. W handlu kardy sprzedawane są odpowiednio przycięte na długie kawałki i związane w pęczki. Przygotowując je w domu, trzeba odciąć pozostałości liści, zostawiając same wybielone, mięsiste łodygi. Następnie trzeba je umyć i pokroić na kawałki o długości 8–10 cm. Gotowane w osolonej wodzie kardy mają nieapetyczny, szarozielony kolor. Dodaje się więc, do wrzącej wody trochę kwasku i mąki. Pozbawia je to goryczy i pozwala zachować kremową barwę łodyg. Przed i po ugotowaniu trzeba je oczyścić z włókien i drobnych kolców. Kardy gotuje się au blanc (na biało), wrzucając do wrzątku z dodatkiem 1 łyżki mąki rozprowadzonej w 3 łyżkach zimnej wody, 1 łyżki octu i 1/2 łyżki soli na 1 l. Gotuje się przykryte do czasu, aż jarzyna stanie się miękka, a włókna łatwo z niej schodzą. Wtedy należy ją odcedzić i kilkakrotnie przelać zimną wodą. Potem doczyścić i doprawić według przepisu. Można też kardy gotować bez mąki, tylko we wrzątku z dodatkiem kwasku i soli.
Kardy uprawia się w Polsce tylko amatorsko. W innych krajach: w Hiszpanii, we Włoszech, w Niemczech lub w Szwajcarii, są popularniejsze, ale i tam należą do warzyw rzadkich. Jako warzywo użytkowany jest zwykle przez jeden rok, ponieważ tylko w pierwszym roku uprawy pędy jego są miękkie i mięsiste. Potem staje się zdrewniały i suchy i może być zachowany w ogrodzie tylko jako roślina ozdobna. Jadalne są kłącza kardów i grube, mięsiste ogonki liściowe oraz środkowe nerwy liści.
Najnowsze badania wskazują na wysokie działanie antynowotworowe rośliny.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2019-01-24 16:30:46]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=51626114. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Zaskakujące właściwości popularnego warzywa. [dostęp 2011-11-15].
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].

Przypisane cechy

	ogólne	roślina jadalna
	ogólne	roślina miododajna
	ogólne	roślina ozdobna
	ogólne	roślina użytkowa
	ogólne	roślina jednoroczna
	ogólne	roślina uprawiana
	ogólne	nie występuje w Polsce w stanie naturalnym
	ogólne	pochodzenie: rejon śródziemnomorski
	ogólne	warzywo
	system korzeniowy	zimująca karpa korzeniowa
	barwa kwiatów	płatki purpurowe
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	kwiatostan
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	koszyczek
	brzeg liścia	kolczasty
	kolor liścia	szarozielone
	kolor liścia	zielone
	ogonek liściowy	mięsisty
	liście przykwiatowe	okrywy koszyczków
	liście przykwiatowe	kolczasta
	ulistnienie	rozeta liściowa
	wcięcia blaszki	pierzastodzielne
	rodzaj owoców	niełupki
	rodzaj owoców	puch kielichowy
	cechy pędu	wysoki pęd kwiatostanowy
	powierzchnia łodygi	kolczasto ocierniona
	wygląd łodygi	łodyga owłosiona
	wygląd łodygi	łodyga kolczasta
	wygląd łodygi	kanciasta
	szacowana wysokość łodygi	od pasa do wysokości człowieka (100 < x < 200 cm)
	pora kwitnienia	sierpień
	pora kwitnienia	wrzesień