Wirtualny atlas roślin: Zwojek skręcony / Barbula convoluta

Zwojek skręcony (Barbula convoluta Hedw.) – gatunek mchu należący do rodziny płoniwowatych (Pottiaceae Schimp.). W Polsce podawany np. z województwa śląskiego, pasma Gorców i Bieszczadów. Występuje powszechnie w Brytanii.

Gametofit formuje jasne lub ciemne żółtozielone poduszki lub gęste darnie. Łodyżki przeważnie długości 0,5–2 cm, sporadycznie dorastają do 2,5 cm. Listki rozpostarte, skręcone w stanie suchym, przeważnie krótsze niż 1,5 mm, podłużne, ze zwężającym się wierzchołkiem. Żebro pojedyncze, kończy się wraz z wierzchołkiem lub lekko wystaje. Brzegi blaszki mogą być zawinięte do dołu lub falowane. Sporofit puszki osadzone na żółtych setach pojawiają się licznie. Listki rosnące bezpośrednio przy secie owijają się wokół niej.

Biologia i występowanie

Rośliny kilkuletnie, dwupienne. Rozmnaża się także wegetatywnie przy pomocy rozmnóżek. Na obszarze Bieszczadów nie obserwowano sporogonów. Gatunek światłolubny, kserofilny, neutrofilny. Rośnie na glebie, w zbiorowiskach ruderalnych, na zakłóconych otwartych siedliskach takich jak ścieżki, ogrody, pola i mury.

Gatunek został wpisany w 2011 r. na czerwoną listę mchów województwa śląskiego z kategorią zagrożenia „LC” (najmniejszej troski). W Czechach w 2005 r. również nadano mu kategorię „LC”. Stanowiska tego gatunku występują na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-04-04 00:13:12]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62838219. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-03-09] (ang.).
Adam Stebel, Barbara Fojcik, Henryk Klama, Jan Żarnowiec. Czerwona lista mszaków województwa śląskiego - The Red List of Threatened Bryophytes of Silesian Voivodship. „Czerwone listy wybranych grup grzybów i roślin województwa śląskiego”. 2, 2012. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. ISSN 427-9142 (pol.). [dostęp 2017-03-19].
Barbula convoluta. W: Mosses and Liverworts of Britain and Ireland - a field guide. Ian Atherton, Sam Bosanquet, Mark Lawley (red.). Wyd. I. British Bryological Society, 2010, s. 454. ISBN 978-0-9561310-1-0. [dostęp 2017-03-20]. (ang.)
Barbula convoluta (ang.). W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-03-19].
Adam Stebel, Paweł Czarnota. Wykaz mchów pasma Gorców w polskich Karpatach Zachodnich. List of mosses of the Gorce range in the Polish Western Carpathians. „Ochrona Beskidów Zachodnich”. 4, s. 7–25, 2012.
Jan Żarnowiec, Adam Stebel: Mchy polskich Bieszczadów Zachodnich i Bieszczadzkiego Parku Narodowego - stan poznania, ekologia, zagrożenia. Wyd. I. Ustrzyki Dolne, Bielsko-Biała: Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych, Instytut Ochrony i Inżynierii Środowiska Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, 2014, seria: Monografie Bieszczadzkie. Tom XVI. ISBN 978-83-88505-49-2.