Wirtualny atlas roślin: Róża labradorska / Rosa blanda

Róża labradorska (Rosa blanda Aiton) – gatunek krzewu należący do rodziny różowatych. Zasięg obejmuje północno-wschodnią część Ameryki Północnej, na zachodzie po Terytoria Północno-Zachodnie i Saskatchewan w Kanadzie oraz Dakotę Północną i Kolorado w Stanach Zjednoczonych. Południowa granica zasięgu biegnie od Kolorado poprzez Missouri, Wirginię Zachodnią, po Nowy Jork i Connecticut. Do Europy został sprowadzony w 1773 i jako introdukowany rośnie w Europie Środkowej – w krajach bałtyckich, Polsce, Austrii i na Węgrzech. W Polsce gatunek ten odnotowany został po raz pierwszy w uprawie w 1817 w ogrodzie Stanisława Wodzickiego w Niedźwiedziu pod Krakowem, kolejna introdukcja nastąpiła w drugiej połowie XX wieku. Współcześnie określany jest jako zadomowiony kenofit, wkraczający do zbiorowisk półnaturalnych.

Pokrój krzew rozłożysty, tworzący rozległe zarośla. Słabo rozgałęziające się pędy rosną prosto wzniesione lub łukowato przewisają osiągając wysokość do 1–2 m. Młode pędy są nagie i zielone, na starszych kora ma barwę pomarańczowoczerwoną. Kolce (grubsze jak i igiełkowate) występują bardzo rzadko. Liście u nasady z przylistkami osiągającymi do 25 mm długości i 6 mm szerokości, całobrzegimi lub piłkowanymi, zwykle gruczołowatymi, zawsze z charakterystycznymi uszkami u nasady o szerokości 4–6 mm. Liście złożone z 5–7 (rzadko 9) listków osiągają od 8,5 do 11 cm długości. Oś liścia rzadko z kolcami, naga lub omszona, zwykle nieco ogruczolona. Listki eliptyczne do jajowatych o długości od 2,5 do 4 cm i o szerokości od 1,2 do 2 cm (rzadko nieco mniejsze lub większe). Blaszka cienka, od spodu jasnozielona, naga, czasem w różnym stopniu owłosiona ale zawsze bez gruczołków. Górna strona blaszki zielona, matowa lub nieco połyskująca. Blaszka na brzegu pojedynczo piłkowana (na każdej stronie listków ząbków jest od 10 do 26). Ząbki ostre, rzadziej stępione. Kwiaty zebrane po 1–5 (rzadko do 10) w wierzchotkowate kwiatostany. Szypułki cienkie, zwykle nagie, rzadziej nieco ogruczolone, wzniesione, osiągają do 2,5 cm długości. Przysadka jest pojedyncza lub podwójna, jajowato-lancetowata, do 2 cm długości, całobrzega, rzadziej piłkowana, naga, czasem z siedzącymi gruczołkami. Hypancjum jajowate lub kuliste o średnicy i wysokości ok. 5 mm, nagie, rzadko z siedzącymi gruczołkami. Działki kielicha wzniesione lub odgięte, jajowato-lancetowate, o długości do 3 cm i szerokości do 3,5 mm, całobrzegie lub pierzasto klapowane, nagie, czasem ogruczolone. Korona kwiatu osiąga 3–6, rzadko 7 cm średnicy. Płatki są różowe (rzadko białe), o długości i szerokości 12–26 mm. Pręciki bardzo liczne (ok. 115). Owocolistków jest od 32 do 55. Szyjki słupków wystają na 1–2 mm ponad orficjum i dysk (zwężone do ok. 4 mm ujście dna kwiatowego). Owoce niełupki osiągające do 4 mm długości i 3 mm średnicy. Zebrane są wewnątrz czerwonego (po dojrzeniu), mięsistego i nagiego owocu pozornego mającego kształt kulisty, czasem gruszkowaty elipsoidalny lub urnowaty o długości i średnicy wynoszącej od 8 do 11 mm. Owoc pozorny zwieńczony jest wyprostowanymi lub odgiętymi trwałymi działkami.

Biologia i występowanie

Nanofanerofit. W naturze rośnie w zaroślach, na skrajach lasów i łąk, wzdłuż brzegów strumieni, rowów i rzek, na wydmach, miedzach i na terenach skalistych, na glebach piaszczystych i żwirowych. Kwitnie w czerwcu i lipcu.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-04-04 01:15:02]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62840514. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Marjorie Mercure, Anne Bruneau. Hybridization between the escaped Rosa rugosa (Rosaceae) and native R. blanda in eastern North America. „Systematics and Phytogeography”. 95, 5, s. 597-607, 2008. DOI: 10.3732/ajb.2007385.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-12-30] (ang.).
Janusz Hereźniak: Amerykańskie drzewa i krzewy na ziemiach polskich. W: Maria Ławrynowicz, A. Urszula Warcholińska (red.): Rośliny pochodzenia amerykańskiego zadomowione w Polsce. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 1992, s. 97-150.
J. C. Ratsek, S. H. Yarnell, and W. S. Flory, jr.. Crossing Relations of Some Diploid Species of Roses. „Proc. Am. Soc. Hort. Sci.”. 37, s. 983-992, 1939.
Rosa blanda Aiton. W: Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-12-30].
Anne Bruneau, Simon Joly, Julian R Starr, Josée-Nadia Drouin. Molecular markers indicate that the narrow Québec endemics Rosa rousseauiorum and Rosa williamsii are synonymous with the widespread Rosa blanda. „Canadian Journal of Botany”. 83, 4, s. 386-398, 2005. DOI: 10.1139/b05-012.
Walter H. Lewis, Memory Elvin-Lewis. New records and range extensions for Rosa (Rosaceae) in North America. „Journal of the Botanical Research Institute of Texas”. 11, 1, s. 185-191, 2017.
Walter H. Lewis. Nomenclatural Novelties in Rosa (Rosaceae) subgenus Rosa Recognized in North America. „Novon: A J. for Botanical Nomenclature”. 25, 1, s. 22-46, 2016. DOI: 10.3417/2016018.
Rosa blanda Aiton. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2019-12-30].
Joly Simon; Bruneau Anne. Delimiting Species Boundaries in Rosa Sect. Cinnamomeae (Rosaceae) in Eastern North America. „Systematic Botany”. 32, 4, s. 819-836, 2007. DOI: 10.1600/036364407783390863.
A. A. Reznicek, E. G. Voss, & B. S. Walters: Rosa blanda Aiton. W: Michigan Flora online [on-line]. University of Michigan Herbarium, 2011. [dostęp 2019-12-30].
Barbara Tokarska Guzik i in.: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012, s. 153. ISBN 978-83-62940-33-2.
Rosa blanda Aiton. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-12-30].
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 227. ISBN 83-01-14342-8.
Rosa X aschersoniana Graebn.. W: Roses, Clematis and Peonies and everything gardening related [on-line]. helpmefind.com. [dostęp 2019-12-31].
Rosa 'Aschersoniana'. W: Plants Database [on-line]. The National Gardening Assotiation. [dostęp 2019-12-31].