Wirtualny atlas roślin: Żabieniec lancetowaty / Alisma lanceolatum

Żabieniec lancetowaty (Alisma lanceolatum With.) – gatunek błotnych roślin zielnych z rodziny żabieńcowatych (Alismataceae). Występuje naturalnie w Europie, Makaronezji, północno-zachodniej Afryce, na Syberii, Kaukazie, w zachodniej i środkowej Azji oraz w Chinach i na subkontynencie indyjskim. Introdukowany lub zawleczony do Nowej Zelandii, Oregonu, Kalifornii, środkowego Chile oraz południowej Australii. W Polsce rodzimy, rzadki.

Pokrój wzniesione rośliny zielne o wysokości od 20 do 60 (90) cm. Liście liście nawodne, zielono-modre, o blaszce wąsko-eliptycznej do jajowato-lancetowatej, ostrej, o wymiarach 6–7,5×1–1,4 cm, ostro zwężającej się w dłuższy ogonek. Kwiaty zebrane w wiechę, składającą się w każdym okółku z (3–) 4–6 rozgałęzień i szypułek, osiągającą długość 30–40 cm. Kwiaty różowopurpurowe do bladofioletowych, z przodu spiczasto wyciągnięte, o średnicy około 1,2 cm. Szypułki smukłe, o długości 1,5–1,8 (2,2) cm. Przysadki trójkątno-jajowate, zaostrzone, o długości 5–10 mm. Działki kielicha trójkątno-jajowate, o wymiarach 3×2 mm, z błoniastymi brzegami, ostre. Płatki korony błoniaste, podłużne, o wymiarach 5–6×2–2,5 mm, ostre. Kwiaty obupłciowe, 6-pręcikowe. Nitki pręcików o długości około 2 mm. Główki pręcików eliptyczno-podłużne. Zalążnie o długości około 1 mm, nagie. Szyjki słupków dłuższe od zalążni, wzniesione. Owoce odwrotnie jajowate, jasnobrązowe niełupki o długości 2–2,5 mm, z 1 lub 2 bruzdami. Nasiona podłużne, o długości około 1,5 mm, czerwonawo-brązowe.

Biologia i występowanie

Żabieniec lancetowaty jest wieloletnią, błotnopączkową rośliną zielną. Zasiedla brzegi rzek i zbiorników wodnych. Kwitnie po wynurzeniu liści, od czerwca do sierpnia. Rośliny z tego gatunku są roślinami żywicielskimi dla mszycowatych z gatunku Rhopalosiphum nymphaeae. Liczba chromosomów 2n = 26, (28, 34, 36).

Żabieniec lancetowaty bywa uprawiany jako ozdoba brzegów stawów i oczek wodnych. Nie wymaga żadnej opieki. Jest inwazyjny i często traktowany jako chwast, szczególnie w uprawach ryżu.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-14 00:11:51]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62550511. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

NRM Biosecurity Policy: Alisma lanceolatum. Government of South Australia. [dostęp 2011-01-23].
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-06-25] (ang.).
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 528. ISBN 978-83-01-14342-8.
Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
Alisma lanceolatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families (ang.). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-01-23].
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 (pol.). Ministerstwo Środowiska. [dostęp 2011-01-23].
Weeds Australia. Weed Identification: Alisma lanceolatum. [dostęp 2011-01-23].
Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone.. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
Joseph M. DiTomaso: Aquatic and Riparian Weeds of the West. Davis, CA: ANR Communication Services, 2003, s. 142. ISBN 1-879906-59-7.
Flora of Pakistan. Alismataceae: Alisma lanceolatum. [dostęp 2011-01-23].
Victor Frank Eastop: Aphids on the world's herbaceous plants and shrubs. Chichester: Wiley, 2006, s. 42. ISBN 978-0-471-48973-3.
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.