Wirtualny atlas roślin: Storczyk błotny / Anacamptis palustris

Storczyk błotny (Orchis palustris Jacq., właśc. Anacamptis palustris (Jacq.) R.M.Bateman, Pridgeon & M.W.Chase, Lindleyana 12: 120 (1997)) – gatunek rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Rośnie w Europie, północnej Afryce i środkowej Azji. W Polsce występuje rzadko, głównie w części północno-zachodniej. Po odkryciu polifiletycznego charakteru rodzaju Orchis gatunek ten włączony został do rodzaju koślaczek (Anacamptis). Tu opisany jest pod nazwą tradycyjną ze względu na utrzymanie jej stosowania w polskojęzycznych źródłach nomenklatorycznych.

Łodyga do 50 cm wysokości. Ulistniony (3-5 liści), wyprostowany, obły lub lekko kanciasty, zielony pęd, w górze niekiedy czerwonawo nabiegły. Liście równowąskie, ostro zakończone, o długości 10-20 cm i szerokości 1 cm. Kwiaty kwiaty o średniej wielkości skupione w groniastym kwiatostanie o długości 7-10 cm. Boczne, zewnętrzne płatki korony silnie odchylone do tyłu. Różowa do purpurowofioletowej warżka o długości 8-12 mm i szerokości 8-14 mm, o odgiętych do tyłu łatkach bocznych i białą lub różową gardzielą, z drobnymi plamkami biegnącymi do wejścia do ostrogi. Łatka środkowa jajowata, tępa lub lekko wcięta na szczycie, łatki boczne jajowate lub rombowate. Ostroga cylindryczna, prosta, o dł. 9-14 mm, różowa do purpurowofioletowej. Górny zewnętrzny płatek okwiatu o dł. 8-14 mm i szer. 4-6 mm, jajowaty do szerokolancetowatego, różowy do ciemnofioletowego. Boczne zewnętrzne płatki o dł. 9-14 mm, jajowate lub odwrotnie jajowate, asymetryczne, ostro zakończone. Wewnętrzne płatki nieco mniejsze, jajowate, asymetryczne. Prętosłup bladoróżowy do ciemnopurpurowego, o dł. 3-4 mm. Owoce torebka o długości około 15 mm.

Biologia i występowanie

Storczyk błotny rośnie na wilgotnych, czasem podtopionych łąkach i torfowiskach, na glebach u miarkowanie żyznych, zasobnych w węglan wapnia (na pokładach kredy jeziornej), zasadowych lub obojętnych, a także na glebach zasolonych. Jest gatunkiem światłolubnym. Rośnie z reguły w ekosystemach łąkowych. Anacamptis palustris jest gatunkiem europejskim, elementem łącznikowym środkowoeuropejsko-iranoturańskim. Przez Polskę przebiega jego północno-wschodnia granica zasięgu. W Polsce gatunek ten został stwierdzony na około 30 stanowiskach. Najwięcej stanowisk storczyka błotnego znajduje się na Pobrzeżu Szczecińskim, Pojezierzu Myśliborskim i w Wielkopolsce (w rozproszeniu). W Polsce środkowej zanotowano go tylko w pradolinie warszawsko-berlińskiej w rejonie wsi Leszcze-Wilczkowice-Błonie. Bylina, geofit. Kwitnie w maju i czerwcu. Gatunek charakterystyczny zw. Caricion davallianae i zespołu Orchido-Schoenetum nigricantis. Notowano go także w płatach zbiorowisk łąkowych i szuwarowych, na glebach zasolonych (Wielkopolska)i w zbiorowiskach halofitów (pradolina warszawsko-berlińska).

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-14 00:17:31]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62613276. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
Orchis palustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
Romuald Olaczek (red.): Czerwona Księga Roślin Województwa Łódzkiego.. Łódź: Ogród Botaniczny w Łodzi. Uniwersytet Łódzki., 2011. ISBN 978-83-920604-3-7.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-04] (ang.).
Bateman, Richard M.; Hollingsworth, Peter M.; Preston, Jillian; Yi-Bo, Luo; Prodgeon, Alec M. & Chase, Mark W.. Molecular phylogenetics and evolution of Orchidinae and selected Habenariinae (Orchidaceae). „Bot. J. Linn. Soc.”. 142(1), s. 1–40, 2003. DOI: 10.1046/j.1095-8339.2003.00157.x.