Trybula lśniąca Anthriscus nitida

Trybula lśniąca (Anthriscus nitida (Wahlenb.) Hazsl.) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Występuje w środkowej i południowej Europie, w tym także w Polsce.

Pokrój roślina zielna osiągająca od 40 do 150 cm wysokości. Łodyga jest dęta, bruzdowana, w dole owłosiona, w górze tylko w węzłach, poza tym naga. Liście dolne osadzone na owłosionych ogonkach, górne siedzące, w obu wypadkach u nasady z pochwami. Blaszki 2–3 krotnie pierzaste. Dolne (boczne) odcinki I rzędu prawie tak duże jak pozostała część blaszki. Odcinki ostatniego rzędu (listki) jajowate lub podługowate, zaostrzone lub tępe. Kwiaty kwiatostan złożony – kwiaty zebrane w baldaszki, a te w liczbie 5–12 w baldach. Pokryw brak lub są w postaci pojedynczych listków. Pokrywki liczne, odgięte, brzegiem owłosione. Płatki korony są białawe, z brzeżnymi płatkami na skraju baldaszka zwykle powiększonymi. Owoce rozłupki równowąsko walcowate, gładkie i lśniące, osiągają ok. 6 mm długości (są zwykle krótsze niż szypułka, na której są osadzone). W jednym baldaszku rozwija się od 2 do 6 owoców.

Biologia i występowanie

Występuje w Europie na obszarze od Francji na zachodzie po Białoruś i Ukrainę na wschodzie, na północy sięga do Niemiec, Polski i krajów bałtyckich, a na południu do Włoch i Grecji. W Polsce rośnie głównie na terenach górskich – w Karpatach i w Sudetach oraz na ich przedpolu, w rozproszeniu występuje także w pasie wyżyn. Rozwój Roślina dwuletnia i bylina, hemikryptofit. Kwitnie w maju i czerwcu oraz lipcu i sierpniu. Cechy fitochemiczne Przy roztarciu roślina wydziela aromatyczny zapach. Posiada olejek eteryczny (bogaty w metylochawikol, anetol, dimery anetolu o działaniu estrogennym), kumaryny, poliacetyleny, fitosterol, triterpeny. Nasiona zawierają kumarynowce fotouczulające i moczopędny olejek eteryczny. Siedlisko Rośnie w górskich ziołoroślach, na łąkach, w zaroślach i lasach. Jest to roślina rosnąca na glebach obojętnych, zasobnych, bardzo wilgotnych na stanowiska pół cienistych w umiarkowanie chłodnych warunkach klimatycznych. Preferuje rumosz skalny, piargi, żwir, piasek, gliny piaszczyste i utwory pylaste. Fitosocjologia W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek wyróżniający (D.) dla związku (All.) Adenostylion alliariae (wysokogórskie zbiorowiska ziołorośli i zarośli liściastych związane z trwałym przepływem wody).

W przeszłości roślina była dodawana do potraw w związku z połączonym smakiem i zapachem kminu rzymskiego oraz kminku z anyżkiem.

Przy roztarciu roślina wydziela aromatyczny zapach. Posiada olejek eteryczny (bogaty w metylochawikol, anetol, dimery anetolu o działaniu estrogennym), kumaryny, poliacetyleny, fitosterol, triterpeny. Nasiona zawierają kumarynowce fotouczulające i moczopędny olejek eteryczny.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2025-03-28 12:07:11]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=74168100. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • pora kwitnienia
      • maj
      • czerwiec
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
    • liczba płatków
      • płatków pięć
  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od pasa do wysokości człowieka (100 < x < 200 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga szorstka
      • łodyga owłosiona
      • łodyga gładka
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście lancetowate
  • cechy owoców
    • powierzchnia owocu
      • gładka
      • owłosiona
  • ogólne
    • roślina użytkowa
    • bylina
    • wschodnia granica zasięgu
  • siedlisko
    • Skraje lasów
    • zarośla
    • wilgotne lasy
    • Sudety