Wirtualny atlas roślin: Kosmatka gajowa / Luzula luzuloides

Kosmatka gajowa (Luzula luzuloides) – gatunek rośliny należący do rodziny sitowatych (Juncaceae). Występuje jako gatunek rodzimy w Europie środkowej na południe od Morza Północnego i Bałtyku. Zawleczony na Półwysep Skandynawski, do Wielkiej Brytanii i Ameryki Północnej. W Polsce roślina jest spotykana na całym obszarze, przy czym w górach jest rośliną rodzimą i dość pospolitą, a na niżu występuje w rozproszeniu i stanowiska uznawane są za introdukowane lub status ich jest niepewny.

Pokrój bylina. Pędy wyrastają z pełzającego i rozgałęziającego się kłącza tworząc luźne kępy. Łodyga osiąga do 60, rzadziej do 80 cm wysokości. Liście odziomkowe skupione są w różyczce, łodygowe są skrętoległe. Pochwy liściowe są zamknięte i silnie, gęsto owłosione w gardzieli włosków. Blaszka liściowa jest równowąska o szerokości od 3 do 6 mm, dłuższa od międzywęźli zwykle do 25–30 cm długości). Najwyższy liść (podsadka) jest podobnej długości jak kwiatostan lub od niego dłuższy. Na brzegu liście są silnie owłosione przylegającymi i długimi włoskami (liście odziomkowe są silniej owłosione od łodygowych). Koniec blaszki liściowej zaostrzony. Kwiaty zebrane są w kwiatostan w formie baldachowatej rozrzutki. Wyrastają w skupieniach po 2–6 na wzniesionych szypułkach. Osiągają 2,5 do 3,5 mm długości. Składają się z 6 lancetowatych i ostrych listków okwiatu (te z zewnętrznego okółka są nieco krótsze), białawych (u podgatunku luzuloides) lub brązowawych (u podgatunku cuprina). Szyjka górnego słupka zwieńczona jest trzema nitkowatymi znamionami. Pręcików jest sześć i są one krótsze od okwiatu. Owoc torebka ciemnobrązowa, błyszcząca i trójbocznie stożkowata. Podobnej długości jak okwiat. Nasiona lśniąco brązowe, o długości 1,2–1,4 mm z elajosomem.

Biologia i występowanie

Hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do lipca. Roślina jest wiatropylna, a nasiona rozsiewane są przez mrówki (myrmekochoria). Występuje na ubogich glebach kwaśnych w suchych lasach liściastych i iglastych, na śródleśnych polanach i łąkach do 2000 m n.p.m. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla zespołu (ChAss.) kwaśnej buczyny górskiej Luzulo luzuloidis-Fagetum i związku (ChAll) Fagion sylvaticae (lasy bukowe). Odmiana cuprina jest gatunkiem charakterystycznym dla wysokogórskich traworośli ze związku Calamagrostion. W przypadku lepszego dostępu do światła – silnie się rozprzestrzenia, co wobec bardzo zwartego systemu korzeniowego stanowić może utrudnienie dla naturalnego odnowienia lasu.

Stosowana jako roślina okrywowa na stanowiskach słonecznych lub półcienistych. Wymaga gleb wilgotnych lub umiarkowanie suchych. Zalecana do uprawy do 4 strefy mrozoodporności.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2023-09-03 00:13:25]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=71132174. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.