Wirtualny atlas roślin: Nawłoć pospolita / Solidago virgaurea

Nawłoć pospolita (Solidago virgaurea L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny astrowatych. Inne nazwy zwyczajowe (dawne i ludowe): polska mimoza, złota dziewica, złota rózga, złotnik, włoć, prosiana włoć, głowienki czerwone, urasz. Występuje w Europie i Azji. Jest pospolity w całej Polsce.

Łodyga wysokość do 1 m wzniesiona, sztywna, pojedyncza. Wewnątrz jest pusta, na powierzchni ma czerwone wybarwienia. W dolnej części jest naga, górą owłosiona kilkukomórkowymi włoskami. Pod ziemią walcowate, ukośne kłącze. Liście odziomkowe jajowate lub eliptyczne, zwężające się przy łodydze w oskrzydlony ogonek, brzegi tępo piłkowane. Liście na środku łodygi ogonkowe, w górnej części łodygi bezogonkowe, lancetowate z zaostrzonym końcem. Dolne liście z rzadka owłosione, lub prawie nagie. Kwiaty drobne, żółte, zebrane w koszyczki (od 5 do 14 kwiatków w jednym koszyczku), a te w wiechowate kwiatostany na szczycie łodygi. Listki okrywy kwiatostanu szeroko obrzeżone, niejednakowe. Kwiaty przedprątne, zapylane przez motyle i muchówki. Brzeżne kwiaty języczkowe, żeńskie, znacznie dłuższe od listków okrywy koszyczka. Kwiaty środkowe są obupłciowe, rurkowe. Owoc słabo żebrowane niełupki z puchem kielichowym o długości do 5 mm.

Biologia i występowanie

Rośnie na polanach, w zaroślach i widnych lasach, na miedzach, suchych łąkach i wrzosowiskach. Roślina trująca: roślina szkodliwa dla bydła domowego – może powodować zatrucia, objawiające się gorączką, obrzękami i nadmiernym wydalaniem moczu. Kwitnie od lipca do września. Tworzy mieszańce z nawłocią kanadyjską tworzące gatunek Solidago ×niederederi (Khek). W górach rośnie podobna nawłoć alpejska, która dochodzi aż do piętra turniowego. Forma niżowa przechodzi stopniowo w formę górską.

Roślina miododajna Roślina lecznicza: Surowiec zielarski: ziele (Herba Solidaginis) zawiera garbniki, kwasy organiczne, saponiny, olejki eteryczne oraz flawonoidy, wśród których najważniejsze to: rutyna i kwercetyna, kwasy wielofenolowe (m.in. kwas kawowy oraz kwas chlorogenowy). Działanie: moczopędne, ściągające, przeciwzapalne. Wewnętrznie jest stosowana przy stanach zapalnych dróg moczowych, kamicy nerkowej, skazie moczanowej, pomocniczo w chorobach reumatycznych, nadciśnieniu. Zewnętrznie przy trudno gojących się ranach i owrzodzeniach skóry, stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Kąpiel z dodatkiem nawłoci działa korzystnie na zwiotczałą skórę i mięśnie. Zbiór i suszenie: zbiera się górne części (ok. 25 cm) pędów w okresie kwitnienia, przy ładnej pogodzie i suszy w cieniu (najlepiej w suszarni). W starożytności z liści i kwiatów wytwarzano żółty barwnik. Roślina ozdobna. Bywa uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna. Nadaje się na rabaty. Jest mało wymagająca pod względem warunków glebowych, odporna na suszę i mróz, ekspansywna. Wyhodowano również odmiany ozdobne, np. Tara o bardzo drobnych kwiatach, jaskrawożółtych, gwiazdkowatych i zebranych w gęsty wiech, który przewyższa liście, blaszki liściowe jasnozielone, podłużne i wyraźnie żyłkowane. Jest używana do bukietów i dekoracji kwiatowych. Pędy z kwiatami można suszyć na bukiety zimowe.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 02:06:38]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985908. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.