Wirtualny atlas roślin: Pszenica orkisz / Triticum spelta

Pszenica orkisz, orkisz, szpelc (Triticum aestivum subsp. spelta) – gatunek zboża z rodziny wiechlinowatych). Roślina popularna w średniowieczu, współcześnie rzadko uprawiana.

Pokrój osiąga od 50 do 150 cm wysokości. Kwiaty zebrane w luźny kłos o łamliwej osadce.

Jedno ze zbóż, z którego nasion wytwarza się mąkę – mąkę orkiszową. Jako produkt tradycyjny „Czerkieska mąka orkiszowa” z województwa świętokrzyskiego od 25 marca 2008 widnieje na Liście Produktów Tradycyjnych w kategorii „Warzywa i owoce”. Chleb produkowany z dodatkiem pszenicy orkisz wykazuje się charakterystycznym „chlebowym” zapachem, dużą objętością oraz pozostaje świeży i miękki przez dłuższy czas. Natomiast chleb wypiekany jedynie z orkiszu ma mniejszą objętość i gorszą strukturę. Chleb oraz inne wypieki z dodatkiem mąki orkiszowej zyskują na popularności w Niemczech, szczególnie na terenie Bawarii, jako Dinkelbrot (chleb z dodatkiem orkiszu) lub Dinkelsemmel (bułki z dodatkiem orkiszu).Wartość odżywcza orkiszu jest bardzo wysoka. Zawiera on wszystkie podstawowe składniki odżywcze potrzebne człowiekowi, takie jak sacharydy, białka, tłuszcze, witaminy oraz substancje mineralne. Ziarno orkiszu zawiera więcej białka (13–17%) niż ziarno pszenicy zwyczajnej. Jest także bogatsze w lepiej przyswajalny gluten. Zawiera małą ilość niektórych aminokwasów, uważanych za niezbędne w diecie człowieka. Szczególnie mało zawiera egzogennej lizyny i treoniny, ale bogata jest w glutaminę i prolinę.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2025-03-31 12:38:28]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=75452117. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.