Nieśplik japoński (Eriobotrya japonica (Thunb.) Lindl.) – gatunek drzew z rodziny różowatych (Rosaceae) rosnący naturalnie w południowo-wschodnich Chinach. W polskiej literaturze określany również nazwami: miszpelnik japoński, groniweł japoński i kosmatka japońska. W handlu czasem znany pod nazwą lokwat lub szesek. W przeszłości utożsamiany z gatunkami z rodzaju Mespilus, szczególnie z Mespilus japonica. W Polsce nie jest uprawiany, sporadycznie można spotkać przetwory z owoców i preparaty lecznicze.
W uprawie występuje bardzo wiele odmian, szacunkowo około 800, które podzielone są na dwie główne grupy: Grupa Chińska i Grupa Japońska, ale spotyka się także mniejsze grupy powstałe w innych krajach (np. Libańska lub Algierska). W Japonii znaczenie gospodarcze ma około 50 odmian. Do najczęściej spotykanych należą: Advance (Grupa Japońska) – otrzymana w Kalifornii w 1897. Owoce są skupione w liczebnie dużych owocostanach, mają kształt gruszkowaty. Są dość duże, żółte z grubą skórką o żółtej barwie i o żółtym miąższu. Drzewo wyróżnia się słabym wzrostem i wysoką odpornością na zarazę ogniową. Champagne (Grupa Japońska) – często mylona z inną popularną odmianą, Early Red. Wyselekcjonowana i wprowadzona do uprawy w Kalifornii około 1908 roku. Owoce wydłużone, gruszkowate, o zróżnicowanej wielkości (w zależności od warunków uprawy). Gruba, twarda, napięta skórka ma barwę ciemnozłotą. Miąższ jest miękki, soczysty, lekko kwaskowaty do słodkiego. Bardzo dobrze się przechowuje. Jest odmianą częściowo samopylną. Tanaka (Grupa Chińska) – przypadkowa siewka wprowadzona do uprawy w 1902 roku, spotykana na całym świecie. Odmiana bardzo popularna, w Japonii stanowiąca około 35% produkcji, w Izraelu ponad 10%. Owoce dość duże w zależności od warunków uprawy (30–80 g). Kształt jest jajowaty lub kulisty; skórka pomarańczowa, miąższ brunatno-pomarańczowy, gruboziarnisty, jędrny, soczysty, słodki. Ma niewielką liczbę nasion (2–4). Owocuje corocznie, dojrzewa na początku maja. Wyróżnia się wysoką wytrzymałością na mróz. Precoce de Itaquera – uprawiana powszechnie w Brazylii, prawdopodobnie jest tamtejszym typem odmiany Mogi. Owoce mają gruszkowaty kształt, są ciemnopomarańczowe, drobne (25,3–29,1 g). Miąższ jest kwaśno-słodki. Odmiana bardzo plenna, jedno drzewo rodzi 1500–2000 owoców. Łatwo ulega poparzeniom słonecznym. Wolfe – siewka odmiany Advance wyselekcjonowana w Agricultural Research and Education Center na Uniwersytecie Floryda. Ma lekko gruszkowaty kształt, 4,5–5 cm długości i 2,5–3,2 cm szerokości. Powierzchnia jest omszona, ciemnożółta. Owoc jest soczysty, jędrny, bardzo aromatyczny, kwaskowaty lecz także bardzo słodki. Owocuje prawie corocznie.
Roślina lecznicza Surowiec zielarski: syrop z owoców ma właściwości wykrztuśne i jest stosowany w medycynie chińskiej jako syrop na kaszel. Liście wraz z innymi składnikami znane są jako pipa gao (枇杷膏; pinyin: pípágāo; dosłownie: pasta loquat), działają jako substancja rozpuszczająca śluz, która ponadto łagodzi podrażnienia układu pokarmowego i oddechowego. Jako preparat leczniczy stosuje się także lekkie wino z owoców. Jako surowiec zielarski wymienia się kwiaty, liście i owoce. Roślina jadalna Ze względu na wysoką zawartość cukrów prostych (6% cukrów – glukozy i fruktozy) i pektyn jest porównywany do jabłka – owocu gatunku o bliskim pokrewieństwie. Jest spożywany na surowo jako owoc deserowy lub w mieszance sałatkowej z innymi owocami. Jędrne, lekko niedojrzałe owoce są przeznaczane do pieczenia ciast i placków. Są również powszechnie przerabiane na dżemy, galaretki, sosy przyprawowe, a także siekane i podawane z syropem. W Japonii nieśplika spożywa się na surowo lub w postaci owoców w zalewie ze względu na słodki miąższ. Przetwórstwo obejmuje produkcję galaretek i dżemów, a odpad sięga 30% z uwagi na duży udział nasion. Roślina używkowa Owoce poddaje się fermentacji dla uzyskania wina. Czasem fermentuje się czysty sok z cukrem, często dodając cytrynę lub sok z cytryny, ponieważ owoce nieśplika mają bardzo niską kwasowość. Roślina ozdobna Jest uprawiana w wielu rejonach świata jako roślina ozdobna. Atrakcyjnie wyglądają owoce w okresie dojrzewania, a ponadto ozdobne są dość duże omszone liście i pędy. Inne zastosowania Owoc ma wysokie walory dietetyczne dzięki niskiej zawartości tłuszczów nasyconych i sodu oraz wysokiej zawartości witaminy A, błonnika, witaminy B6, potasu i magnezu. Podobnie jak inne rośliny nie zawiera cholesterolu.
Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 21:50:54]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72322517. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.