Kapusta właściwa Brassica rapa

Kapusta właściwa, rzepa właściwa (Brassica rapa L.) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych (dawniej zwanej rodziną krzyżowych). Rośnie dziko w Afryce Północnej (Algieria, Libia, Maroko, Tunezja). Jest uprawiany w wielu rejonach świata w licznych odmianach. W Polsce jest rośliną uprawną, ale występuje także w postaci zdziczałej (archeofit, efemerofit).

Łodyga wzniesiona, wyprostowana, rozgałęziająca się. Ma wysokość 60-120 cm. Liście dolne lirowatego kształtu i owłosione, zielonego koloru, górne jajowate, ząbkowane, sine. Najwyższe liście całobrzegie. Swoją nasadą obejmują łodygę. Kwiaty drobne, złocistożółtego koloru opłatkach długości 6-12 mm. Kwiaty przewyższają skupione na szczycie pędu pączki. Kwiaty słabo przedsłupne, samopylne. Owoc łuszczyna.

Biologia i występowanie

Roślina jednoroczna lub dwuletnia. Zdziczałe formy rosną na polach uprawnych jako chwasty, na miedzach, przydrożach, rowach.

Kapusta właściwa typowa, znana jako rzepa, jest uprawiana jako warzywo o jadalnej bulwie, popularne w strefie klimatu umiarkowanego na całym świecie. Odmiany o bulwach mniejszych, lecz delikatniejszych w smaku uprawiane są jako żywność dla ludzi, natomiast większe, lecz o mniejszych walorach smakowych uprawia się na paszę dla zwierząt hodowlanych. Rzepa jest często uprawiana w Europie, zwłaszcza w jej chłodniejszych rejonach. Dobrze aklimatyzuje się nawet w chłodniejszym klimacie, a jej bulwy mogą być przechowywane przez kilka miesięcy od ich zebrania. Dokładne miejsce pierwotnego występowania rzepy nie jest znane. Przypuszcza się, że warzywo to może pochodzić z Afganistanu, Pakistanu lub z rejonu Morza Śródziemnego. Rzepa była uprawiana w starożytnej Grecji i w Cesarstwie rzymskim. Znaleziska pochodzące z roku ok. 1500 p.n.e. z Indii świadczą o pozyskiwaniu oleju z nasion rosnącej dziko rzepy. Znaleziska neolityczne poświadczają występowanie rzepy (B. campestris) w chłodnym klimacie. Tę samą odmianę uprawiają współcześni farmerzy. Obecnie w Polsce uprawia się wiele jej podgatunków. Niektóre podgatunki (kapusta pekińska, chińska) są uprawiane jako warzywo dla jadalnych liści. Z nasion rzepy właściwej olejowej wytwarza się olej jadalny. Roślina lecznicza. Niektóre podgatunki i odmiany mają zastosowanie w lecznictwie. Roślina kosmetyczna. Niektóre podgatunki i odmiany wykorzystywane są do produkcji kosmetyków (szampony do włosów) i wytwarzania maseczek kosmetycznych.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 20:06:28]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72986146. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy łodygi
    • szacowana wysokość łodygi
      • od pasa do wysokości człowieka (100 < x < 200 cm)
    • wygląd łodygi
      • łodyga gałęzista
      • łodyga wzniesiona
  • cechy kwiatów
    • barwa kwiatów
      • płatki żółte
  • cechy liści
    • kształt blaszki
      • liście jajowate
  • ogólne
    • roślina lecznicza
    • roślina jadalna
    • chwast
    • roślina użytkowa
    • roślina kosmetyczna
    • roślina jednoroczna
    • status gatunku we florze Polski
      • efemerofit
      • archeofit
    • zdziczała
    • warzywo
  • siedlisko
    • pola uprawne