Szczwoligorz tatarski Conioselinum vaginatum

Pokrój roślina zielna osiągająca od 30 do 150 cm wysokości, z nagim pędem nadziemnym wyrastającym ze skośnego, grubo włóknistego kłącza. Łodyga jest sina, nierzadko czerwonawo nabiegła, w dolnej części obła, w górnej bruzdowana i tu też rozgałęziająca się. Liście pochwy liściowe rozdęte, górne szerokie, dolne wąskie, słabo obłonione. Blaszka w ogólnym zarysie trójkątna lub trójkątnie rombowa, 2–4 krotnie pierzasta, odcinki ostatniego rzędu pocięte na lancetowate, zaostrzone łatki. Dolne odcinki I rzędu większe od innych i osadzone na ogonkach. Kwiaty zebrane w baldach złożony z 5–30 baldaszków na długich i szorstkich szypułach. Pokrywy są nieliczne i szybko odpadające lub ich brak. Pokrywki są liczne, nitkowate i dłuższe od szypułek kwiatowych. Kwiaty o ząbkach kielicha niewyraźnych i płatkach korony zielonawobiaławych lub brudnobiaławych. Płatki odwrotnie jajowate lub odwrotnie sercowate na szczycie są wycięte, w wycięciu z łatką zagiętą do środka. Owoce rozłupnia rozpadająca się na dwie rozłupki o długości 5 mm i szerokości do 3 mm. Są one nagie, jajowate, połyskujące, spłaszczone od strony grzbietowej, z 5 oskrzydlonymi żebrami, z których dwa brzeżne są dwa razy wyższe od żeber grzbietowych.

Biologia i występowanie

Występuje w Europie północnej, środkowej, wschodniej i południowo-wschodniej oraz w Azji w strefie umiarkowanej. W Polsce występuje na pojedynczych stanowiskach w Tatrach i Pieninach. Rośnie w Tatrach Zachodnich w Dolinie Chochołowskiej, Dolinie Długiej i na Wyżniej Polanie Tomanowej oraz w Pieninach w przełomie Dunajca u podnóża Facimiecha i w Małych Pieninach na wschód od Wysokiej. Podawany był także ze szczytowych partii Śnieżnika w Sudetach Wschodnich. Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września. Rośnie w szczelinach skał wapiennych w piętrze regla dolnego. Liczba chromosomów 2n=22.