Wirtualny atlas roślin: Wawrzynek wilczełyko / Daphne mezereum

Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum L.) – gatunek krzewu należący do rodziny wawrzynkowatych.

Pokrój słabo rozgałęziony krzew. Łodyga łodyga zdrewniała, osiąga 0,3 do 1 m (do 1,5, rzadziej 2 m) wysokości, o szarobrązowej korze. Gałązki początkowo omszone, gdy starsze nagie. Kora pomarszczona, ciemna i lekko lśniąca. Liście ulistnienie skrętoległe. Liście całobrzegie, zaostrzone, osadzone na krótkim ogonku, od spodu sinawe, długości 4-8 cm, szerokości do 2 cm, gęsto skupione na szczytach gałązek. Opadające na zimę. Kształt liści lancetowaty do klinowatolancetowatego. Po roztarciu nieprzyjemnie pachną. Kwiaty kwiaty różowe, rzadko białe, wonne, niepozorne, czterokrotne, obupłciowe, po trzy w bliznach po ubiegłorocznych liściach, o średnicy 1-1,5 cm. Rurka okwiatu jedwabiście owłosiona, długości 5-10 mm. Słupek dwuznamionowy, osiem pręcików. Roślina miododajna, nektar wydzielany jest przez miodniki znajdujące się przy nasadzie słupka. Owoce soczyste pestkowce, w dojrzałym stanie intensywnie czerwone, o średnicy 8 mm, w skupieniach po trzy – jak wcześniej kwiaty.

Biologia i występowanie

Występuje w całej Europie, w zachodniej Syberii, na Ałtaju i Kaukazie, a także w Azji Mniejszej. W Polsce rośnie na całym terytorium, ale jest rośliną rzadką. Dość często występuje w południowej, wschodniej i północno-wschodniej części kraju. Na pozostałym obszarze spotykany rzadziej i na rozproszonych stanowiskach. W górach polskich najwyżej położone stanowisko podawane jest z Tatr Wysokich z Miedzianego. Gatunek został introdukowany w Ameryce Północnej. W USA uznano go za roślinę inwazyjną. Kwitnie przed wypuszczeniem liści, na przedwiośniu, od lutego do kwietnia, najczęściej w marcu i na początku kwietnia. Kwiaty zapylane przez owady o długich narządach gębowych. Nasiona rozsiewane przez ptaki (ornitochoria). Występuje w cienistych lasach liściastych i mieszanych oraz zaroślach w całej Polsce (także w lasach regla dolnego i górnego oraz w kosówce). Preferuje gleby świeże i zasadowe, szczególnie wapienie. Rośnie na niżu i w górach. Nanofanerofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Fagetalia. Znaczenie dla zwierząt Owoce zjada 10 gatunków ptaków, m.in. dzwoniec zwyczajny, jarząbek zwyczajny, grubodziób zwyczajny, piegża. Bogate w nektar kwiaty dostarczają wczesną wiosną pokarmu pszczołom i motylom dziennym. Własności trujące Cała roślina jest bardzo silnie trująca. Zjedzenie 10-12 dojrzałych owoców może spowodować śmierć dorosłego człowieka, dla dziecka nawet 1-2 owoce mogą być śmiertelne. Owoce i liście zawierają trujące diterpenoidy dafninę i mezereinę. Ma słodko-cierpki smak. Pierwszymi objawami zatrucia jest pieczenie i drętwienie ust, puchnięcie warg, krtani i twarzy, ślinotok, chrypka oraz trudności w połykaniu. Potem pojawiają się silne bóle brzucha i głowy, odurzenie, skurcze, wymioty i krwawe biegunki. Śmierć występuje wskutek zatrzymania krążenia (zapaść). Roślina działa szkodliwie również na skórę i błony śluzowe; już sam kontakt z nią, bez doustnego spożycia, może powodować zaczerwienienie i obrzęki oraz pojawienie się pęcherzy na skórze.

Jest rośliną ozdobną. Ma ozdobne zarówno kwiaty, jak i owoce. Oprócz formy typowej uprawiane są różne odmiany. Wymaga wapiennej i lekko wilgotnej gleby oraz półcienistego lub cienistego stanowiska. Źle toleruje cięcie i przesadzanie. Preparaty z kory i owoców stosowane były dawniej w medycynie ludowej w przypadku podrażnienia skóry, w formie okładów.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-08 21:26:11]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985285. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.