Fasola zwykła Phaseolus vulgaris

Fasola zwykła, f. zwyczajna (Phaseolus vulgaris L.) – gatunek roślin jednorocznych należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej, jest w wielu odmianach uprawiany w różnych rejonach świata. W Polsce wyłącznie jako roślina uprawna (bardzo rzadko jako efemerofit).

Łodyga słabo rozgałęziona, w dolnej części zdrewniała, osiąga wysokość 25 – 60 cm u odmian karłowych, 60 – 120 cm u odmian biczykowych o łodydze płożącej, 2 – 3 m u odmian tycznych, które owijają się wokół podpór. Liście pierwsze dwa są całobrzegie, następne trójlistkowe, barwy jasno- lub ciemnozielonej, w zależności od odmiany. Kwiaty motylkowe, zebrane w grona po 2-8 sztuk, które wyrastają z kątów liści po 40-60 dniach od siewu. Są one barwy białej, lila, fioletowej lub czerwonej (w zależności od odmiany). Owoce wydłużone strąki.

Biologia i występowanie

Odmiany fasoli zwykłej różnią się wysokością łodygi, barwą strąków, zawartością w nim włókna, a także wielkością nasion i długością okresu wegetacji. Dzielimy je na: karłowe ('Bor', 'Mela', 'Augustynka', 'Wstęga') tyczne ('Atlas' – 'Mamut', 'Blauhilde', 'Goldmarie' – 'Mamut', 'Hilds Neckarkonigin') szparagowe zielonostrąkowe ('Atena', 'Bona', 'Fana', 'Laguna', 'Zielona', 'Libra', 'Madera', 'Sisal', 'Sumatra') żółtostrąkowe ('Amanda', 'Elektra', 'Furora', 'Polana', 'Galopka', 'Goldpantera – Pantera', 'Korona', 'Laurina – Laura', 'Polka', 'Tara', 'Złota Saxa') na suche nasionaSpośród odmian fasoli szparagowej do upraw amatorskich szczególnie polecana jest odmiana 'Blauhilde'. Jest to odmiana tyczna (wysokość ponad 3 m) tworząca długie, bezwłókniste strąki o ciekawej, fioletowo-niebieskiej barwie. Po ugotowaniu strąki stają się zielone. Wymaga stosowania podpór lub uprawy przy wysokich płotach. Spośród odmian żółtostrąkowych warto zwrócić uwagę na dwie średnio wczesne odmiany – 'Polkę' oraz 'Galopkę', których zaletami są odporność na choroby (antraknozę i bakteriozę obwódkową) oraz dobre plonowanie.

Uprawiana jako warzywo, z grupy tzw. roślin strączkowych. Do celów spożywczych wykorzystywane są głównie nasiona, zawierające dużo białka, a u odmian szparagowych całe strąki. Fasola szparagowa jest spożywana jako świeża po ugotowaniu, lub jest przetwarzana – konserwowana i zamrażana. Fasola szparagowa należy do warzyw ciepłolubnych, dlatego można ją przechowywać w temperaturze 8-10 stopni C, przy wilgotności względnej powietrza 85-90% / 5-7 dni. Fasola należy do warzyw o dużej wartości odżywczej. Została udomowiona przez Indian na długo przed podbojem tych ziem przez hiszpańskich i portugalskich konkwistadorów. Zresztą ci ostatni rychło docenili zalety fasoli i sprowadzili jej nasiona do Starego Świata, przyczyniając się do rozpowszechnienia uprawy tej rośliny na skalę towarową nie tylko na kontynencie europejskim, ale również w Afryce i Azji. Wyhodowano liczne odmiany uprawiane także jako rośliny ozdobne ze względu na ich piękne kwiaty.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2024-03-09 00:08:07]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=72985717. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

  • cechy kwiatów
    • barwa kwiatów
      • płatki białe
      • płatki czerwone
      • płatki fioletowe
    • symetria kwiatu
      • grzbiecista
    • kwiatostan
      • groniasty
        • prosty
          • grono
  • cechy łodygi
    • wygląd łodygi
      • łodyga pełzająca
      • łodyga gałęzista
  • cechy owoców
    • rodzaj owoców
      • suche
        • strąki
  • ogólne
    • roślina lecznicza
    • roślina jadalna
    • roślina ozdobna
    • roślina użytkowa
    • status gatunku we florze Polski
      • efemerofit
    • warzywo
  • siedlisko
    • polany