Wirtualny atlas roślin: Biedrzeniec wielki / Pimpinella major

Biedrzeniec wielki (Pimpinella major L. Huds) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Wymieniany był też pod nazwą birbenella. Występuje w całej niemal Europie. W Polsce roślina pospolita.

Łodyga wzniesiona, dęta, kanciasta, głęboko bruzdowana, w odstępach ulistniona, krótko owłosiona, rozgałęziająca się. Osiąga wysokość do 100 cm. Liście ciemnozielone, nieco błyszczące, pierzaste o listkach zaostrzonych. Kwiaty drobne, koloru białego, rzadziej różowego, zebrane w baldach złożony zwisły przed kwitnieniem, mający od 9 do 15 szypułek. Zwykle brak pokryw i pokrywek (jeśli występują to w formie szczątkowej). Słupki o szyjkach krótszych od zalążni. Owoc rozłupki rozsiewane przez wiatr.

Biologia i występowanie

Bylina, hemikryptofit. Występuje na mezofilnych łąkach, moczarach, zaroślach w lasach górskich po piętro subalpejskie. Preferuje stanowiska otwarte, umiarkowanie naświetlone, umiarkowane warunki klimatyczne. Gleby obojętne, zasobne, wilgotne. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych, gatunek charakterystyczny dla rzędu Arrhenatheretalia. Kwitnie od czerwca do września, kwiaty zapylane są przez drobne owady.

Roślina jadalna. Młode listki biedrzeńca można spożywać w postaci sałatek. Sałatkę sporządza się z całych lub pokrajanych listków, uprzednio sparzonych przegotowaną wodą. Dla poprawienia smaku można dodać soku cytrynowego. Roślina lecznicza. Surowiec zielarski : korzeń oraz ziele. Zbiór korzeni przeprowadza się jesienią lub wczesną wiosną. Po wykopaniu rośliny i odcięciu korzenia oczyszczamy go i suszymy w podwyższonej temperaturze. Po wysuszeniu surowiec przechowujemy w szczelnych opakowaniach, ponieważ łatwo wilgotnieje i jest atakowany przez owady. Skład chemiczny: zawiera olejek eteryczny o swoistym niezbyt miłym zapachu, furanokumaryny, sporo garbników, substancje żywicowe i białkowe, węglowodany oraz skrobia. Działanie lecznicze: korzeń biedrzeńca ma działanie głównie przeciwkaszlowe i moczopędne. Stosowany w przewlekłych schorzeniach górnych dróg oddechowych gardła i krtani, w nieżytach oskrzeli, w kaszlu, astmie, a także w schorzeniach przewodu pokarmowego, jak przewlekłe nieżyty żołądka i jelit, dolegliwości wątrobowe, w schorzeniach pęcherza i dróg moczowych oraz kamienicy nerkowej. Wykorzystywany przy chorobach:anoreksji, biegunce, chrypce, dnie moczowej, grypie, kamicy nerkowej, kaszlu, krwawieniach, odrze, przeziębieniu, różyczce, zapaleniu oskrzeli, zgadze Wyciąg spirytusowy z korzeni powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i zmniejszenie napięcia mięśni gładkich — działa przeciwskurczowo. Zewnętrznie stosowany w postaci okładów na rany, do płukania w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Ziele biedrzeńca działa podobnie do korzenia, jednak znacznie słabiej. Uwaga: ze względu na działanie przeciwskurczowe nie wolno wyciągu spirytusowego z korzenia biedrzeńca stosować u ciężarnych.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 04:27:07]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62819303. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Anrea-Anna Cavelius: Zioła w medycynie naturalnej. Bremen: MAK Verlag GmbH, 2005. ISBN 978-3-939991-32-8.
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].