Wirtualny atlas roślin: Tłustosz pospolity / Pinguicula vulgaris

Tłustosz pospolity (Pinguicula vulgaris L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny pływaczowatych. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy. Występuje w Azji, Europie i Ameryce Północnej. W Polsce występuje w górach i na całym niżu z wyjątkiem północno-wschodniej części kraju. Roślina dość rzadka. Jest przedstawicielem nielicznych na obszarze Polski roślin owadożernych.

Pokrój roślina o wysokości 10–25 cm. Z różyczki liściowej o średnicy 4–12 cm wyrasta bezlistny głąbik z kwiatami. Liście wyłącznie w przyziemnej różyczce o średnicy do 12 cm. Są krótkoogonkowe, jasnozielone, mięsiste, całobrzegie, mają jajowaty lub podługowaty kształt. Mają zwykle podwinięte brzegi i górną powierzchnię silnie pokrytą ogruczolonymi włoskami. Kwiaty wyrastają z różyczki liściowej na ogruczolonych szypułkach o wysokości 5–25 cm, pojedynczo. Są to kwiaty grzbieciste o dwuwargowym kielichu. Obydwie wargi kielicha są rozcięte, górna mniej więcej do połowy swojej długości. Niebieskofioletowa i również dwuwargowa korona o długości 15–25 mm (wraz z ostrogą) jest 5-ząbkowa. Środkowa klapa na jej dolnej wardze posiada białą plamkę w gardzieli. Obydwie wargi korony z tyłu zrośnięte są w rurkę, która stopniowo przechodzi w dość długą i smukłą ostrogę. Wewnątrz korony pojedynczy słupek z bardzo pękatą zalążnią i dwoma różowymi, spiralnie zakręcającymi się znamionami, oraz dwa pręciki. Owoc kulistawojajowata torebka o długości 4-5 mm i szerokości 3,5-4 mm. Zazwyczaj jej długość jest nie więcej niż 1 1/3 razy większa od szerokości. Nasiona liczne, o powierzchni pokrytej delikatną siateczką.

Biologia i występowanie

Rozwój Hemikryptofit. Kwitnie od maja do czerwca. Pręcik i słupek dojrzewają równocześnie. Jest rośliną mięsożerną. Liście tłustosza pospolitego, tak jak innych gatunków tego rodzaju, posiadają dwa rodzaje gruczołów: osadzone na trzoneczkach i wydzielające lepki śluz, oraz osadzone na liściu i wydzielające enzymy trawienne. Do śluzu przylepiają się siadające na liściach nieduże owady. Wówczas liście powoli zaginają się do środka, a enzymy trawią ciała owadów. Strawione składniki wchłaniane są przez liść, który po kilku dniach powoli rozprostowuje się. Roślina normalnie przeprowadza fotosyntezę, dzięki czemu jest w pełni autotroficzna. Owadożerność umożliwia jej jedynie uzupełnianie azotu, którego zwykle brak na ubogich glebach, na których rośnie. Siedlisko Eutroficzne torfowiska niskie, wilgotne łąki i inne wilgotne zbiorowiska, a w górach młaki kozłkowo-turzycowe. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. All. Caricetalia davallianae. Genetyka i zmienność Liczba chromosomów 2n = 64. We florze Polski wyróżniano podgatunek tłustosz pospolity dwubarwny Pinguicula vulgaris subsp. bicolor Á. Löve & D. Löve. Według The Plant List jest to odrębny gatunek.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2025-03-30 15:27:09]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=74482088. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.