Trzmielina pospolita, t. zwyczajna (Euonymus europaeus L.) – gatunek krzewu należący do rodziny dławiszowatych (Celastraceae). Występuje w Europie i Azji, w Polsce jest dość pospolity na całym obszarze.
Gatunek cienioznośny, jednak zwykle rośnie na skrajach lasów, w lasach widnych i w zaroślach. Rzadziej rozwija się w miejscach otwartych, w zbiorowiskach trawiastych, na wydmach, najczęściej dopiero po wkroczeniu innych gatunków pionierskich drzew i krzewów. Na jego występowanie istotny wpływ ma skuteczność rozprzestrzeniania nasion przez gryzonie i ptaki – częściej rośnie w kompleksach leśnych i powiązanych przestrzennie z nimi pasmach zadrzewień i zarośli, niżeli w izolowanych zadrzewieniach i zaroślach. Aktywność zwierząt rozprzestrzeniających nasiona tłumaczy też większą częstość występowania tego gatunku na skrajach lasu, niż w jego wnętrzu. Kolonizuje miejsca otwarte po ustaniu presji roślinożerców (np. zarejestrowano sukcesję trzmieliny na murawach po wybuchu epidemii myksomatozy wśród królików). Rozwój zarośli trzmieliny nie przyśpiesza wkraczania kolejnych gatunków drzew i krzewów – siewki innych gatunków pojawiają się pod nimi bardzo rzadko, podobnie jak pod tarniną i w przeciwieństwie do głogów. Najlepiej rośnie na przepuszczalnych glebach zasadowych, zasobnych w węglan wapnia, np. na glinach zwałowych, także na skałach wapiennych. Występuje jednak także na glebach piaszczystych i kwaśnych. Źle znosi obecność soli, zarówno chlorku sodu, jak i chlorku wapnia. Trzmielina dobrze znosi mróz – w przypadku korzeni do -34 °C, a pędów nadziemnych – co najmniej do -54 °C (najniższa testowana temperatura). Gatunek jest bardzo cienioznośny, jednak silnie ograniczony dostęp światła słonecznego bardzo ogranicza wzrost roślin. Nie znosi stagnowania wód i gleb zabagnionych. Rozkład opadłych liści trzmieliny dokonywany przez mikroorganizmy i bezkręgowce opisywany jest jako względnie szybki – ponad połowa ich masy ubywa po 8 tygodniach a niemal całkowity rozkład następuje po 20 tygodniach. Zwarty zasięg gatunku obejmuje rozległą część Europy – od Pirenejów po południową Rosję, na półnowy obejmuje Wyspy Brytyjskie, południową Norwegię i Szwecję, na południu obejmuje Półwysep Apeniński i Bałkański. Rozproszone, nieliczne stanowiska ma w północnej części Półwyspu Iberyjskiego, na Korsyce, Sardynii, Sycylii, północnej Azji Mniejszej. Trzmielina ta rośnie poza tym w regionie Kaukazu, na rozległych obszarach Azji – w północnym Iranie, w Azji Środkowej i Chinach. W Polsce pospolity jest niemal na całym obszarze, lokalnie bywa nieco rzadszy, np. na północnym Mazowszu, Żuławach Wiślanych, w Puszczy Goleniowskiej oraz w wyższych górach. W obrębie zasięgu rośnie z różną częstością, lokalnie bywa bardzo pospolity, jednak na ogół (np. w kontynentalnej Europie) rośnie w rozproszeniu, niezbyt licznie (w Polsce też opisywany jest jako „rzadko spotykany w większych ilościach”). Na obszarach górskich sięga około 1000 m n.p.m. w Hiszpanii oraz w Azji. W Polsce nie przekracza 800 m n.p.m. Jako gatunek introdukowany i inwazyjny rośnie w Nowej Zelandii oraz na rozległych obszarach w zachodniej części Ameryki Północnej, w większym rozproszeniu w części wschodniej.
Trzmielina europejska bywa uprawiana jako krzew ozdobny, przy czym głównym jej walorem są jaskrawo zabarwione owoce i liście w okresie jesiennym. Sadzona jest jednak niezbyt często, rzadko spotykane w uprawie są też jej odmiany ozdobne.'Albus' – odmiana białoowocowa – owoce białe, osnówki żółtawobiałe; 'Argenteovariegatus' – odm. białopstra – liścia biało upstrzone; 'Atropurpureus' – odm. ciemnopurpurowa – owoce ciemnoczerwone, liście węższe i purpurowo nabiegłe; 'Macrophyllus' – odm. wielkolistna – liście i owoce większe niż u typu; 'Microphyllus' – odm. drobnolistna – liście drobne (do 3 cm długości), zaokrąglone na wierzchołku; 'Pumilus' – odm. niska – pokrój zwarty i niski, liście drobne (do 3 cm długości); 'Red Cascade' – odm. Czerwona Kaskada – wysoki, obficie owocujący krzew o przewisających pędach.
Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2023-03-26 00:08:38]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=69953471. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.