Wirtualny atlas roślin: Przestęp biały / Bryonia alba

Przestęp biały (Bryonia alba L.) – gatunek roślin należących do rodziny dyniowatych. Występuje w Europie (Dania, Szwecja, Austria), a także w Iranie i Północnej Afryce. W Polsce był dawniej rośliną uprawianą (po raz pierwszy pojawił się ok. XVI w.), rozprzestrzenił się w środowisku, jako uciekinier z uprawy i obecnie jest rośliną pospolitą. Występuje na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Status gatunku we florze Polski: kenofit, agriofit. Według biologów na obszarach chronionych jest rośliną niepożądaną jako gatunek obcego pochodzenia, konkurujący z gatunkami rodzimymi i wypierający je ze środowiska.

Liście duże, dłoniaste, 5-klapowe, na długich ogonkach, nagie. Kwiaty roślina jednopienna o promieniste kwiatach. Kielich dzbaneczkowaty o 5 odchylonych ząbkach. Kwiaty męskie na długich szypułkach, zebrane w baldachokształtne wiechy. Kwiaty żeńskie o długości 9-10 mm wyrastają w pęczkach na krótkich szypułkach, mają nagie znamiona słupków, a ich korona ma taką samą długość, jak kielich. 5 płatków korony barwy jasnożółtej lub białej. Łodyga pnąca się, o długości do 4 m, chwytająca się podpór czepnymi wąsami (będącymi przekształconymi liśćmi). Owoc czarne jagody o wielkości podobnej do nasion grochu.

Biologia i występowanie

Bylina pnącze, hemikryptofit. Roślina owadopylna, kwitnie od czerwca do lipca. Rośnie w zaroślach, na przydrożach. Roślina ruderalna. Roślina trująca: Liście, owoce i korzenie są dość silnie trujące. Zawierają trujące glikozydy i saponiny, wywołujące ciężkie zapalenie układu pokarmowego objawiające się wymiotami i biegunką, wywołują też silne podrażnienia skóry. Przy dużych ilościach może spowodować nawet zatrzymanie oddechu.

Roślina sadzona w ogrodach jako roślina ozdobna, używana do osłaniania nieefektownych elementów ogrodów.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2018-12-04 19:55:40]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=52303767. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1988.
Jan Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin trujących i szkodliwych. Warszawa: PWRiL, 1982. ISBN 83-200-2415-3.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-03].
Rośliny obce w Polsce. [dostęp 2007-11-19].

Przypisane cechy

	ogólne	roślina trująca
	ogólne	pnącze
	ogólne	roślina ozdobna
	ogólne	roślina chroniona
	ogólne	roślina użytkowa
	ogólne	bylina
	barwa kwiatów	płatki białe
	barwa kwiatów	płatki żółte
	liczba płatków	płatków pięć
	symetria kwiatu	kwiat promienisty
	ulistnienie	ogonek liściowy obecny
	ulistnienie	wcinane (wrębne, sieczne i klapowane)
	kolor owoców	czarne
	rodzaj owoców	jagoda
	szacowana wysokość łodygi	wyższa od człowieka (> 200 cm)
	pora kwitnienia	czerwiec
	pora kwitnienia	lipiec