Wirtualny atlas roślin: Przestęp biały / Bryonia alba

Przestęp biały (Bryonia alba L.) – gatunek roślin należących do rodziny dyniowatych. Występuje w Europie (Dania, Szwecja, Austria), a także w Iranie i Północnej Afryce. W Polsce był dawniej rośliną uprawianą (po raz pierwszy pojawił się ok. XVI w.), rozprzestrzenił się w środowisku, jako uciekinier z uprawy i obecnie jest rośliną pospolitą. Występuje na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Status gatunku we florze Polski: kenofit, agriofit. Według biologów na obszarach chronionych jest rośliną niepożądaną jako gatunek obcego pochodzenia, konkurujący z gatunkami rodzimymi i wypierający je ze środowiska.

Łodyga pnąca się, o długości do 4 m, chwytająca się podpór czepnymi wąsami (będącymi przekształconymi liśćmi). Liście duże, dłoniaste, 5-klapowe, na długich ogonkach, nagie. Kwiaty roślina jednopienna o promienistych kwiatach. Kielich dzbaneczkowaty o 5 odchylonych ząbkach. Kwiaty męskie na długich szypułkach, zebrane w baldachokształtne wiechy. Kwiaty żeńskie o długości 9-10 mm wyrastają w pęczkach na krótkich szypułkach, mają nagie znamiona słupków, a ich korona ma taką samą długość, jak kielich. 5 płatków korony barwy jasnożółtej lub białej. Owoc czarne jagody o wielkości podobnej do nasion grochu.

Biologia i występowanie

Bylina pnącze, hemikryptofit. Roślina owadopylna, kwitnie od czerwca do lipca. Rośnie w zaroślach, na przydrożach. Roślina ruderalna. Roślina trująca: Liście, owoce i korzenie są dość silnie trujące. Zawierają trujące glikozydy i saponiny, wywołujące ciężkie zapalenie układu pokarmowego objawiające się wymiotami i biegunką, wywołują też silne podrażnienia skóry. Przy dużych ilościach może spowodować nawet zatrzymanie oddechu.

Roślina sadzona w ogrodach jako roślina ozdobna, używana do osłaniania nieefektownych elementów ogrodów.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2021-03-28 00:43:35]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=62815285. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1988.
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-03] (ang.).
Rośliny obce w Polsce. [dostęp 2007-11-19].
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Jan Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin trujących i szkodliwych. Warszawa: PWRiL, 1982. ISBN 83-200-2415-3.